“Mi faghes rìere. Andas puru a agiuare, deo m’apo a agatare calicunu àteru. Adiosu”. Custu su messàgiu retzidu in WhatsApp dae su mere de traballu.

A 24 annos, s’istudiante universitàriu est istadu lissentziadu deretu a pustis de àere pedidu duas dies a su mere de traballu pro andare a Emilia a agiuare sos isfollados de s’alluvione. Faghiat su porta pizzas pro una pizzeria  in su fine chida.

Su nùmene suo est Marco Santacatterina. Su titulare lu diat àere bogadu de su traballu in WhatsApp cun unu messàgiu lègiu, ricu de insullos e de ofesas. Su pitzocu no at chertu fàghere su nùmene de sa pizzeria pro evitare de la pònnere a sa brallina mediàtica.

S’atzione sua de  solidariedade pro sa regione corfida dae s’undamentu l’est costada a beru cara a su pitzocu vènertu. Tenet 24 annos e istùdiat a s’universidade.  Si narat Marco est istadu lissentziadu deretu pro àere pedidu duas dies lìberas de su traballu pro andare a Emilia a apangare su ludu e a agiuare sos isfollados de s’alluvione. Sa risposta de su mere de traballu est lòmpida in deretura cun unu messàgiu in s’aplicatzione de messagìstica. Pro issu ofesas  e faeddos malos.

A sa torrada a bidda sua s’istudiante est torradu a sa pizzeria, ma su mere l’at naradu de si nd’andare non b’aiat prus bisòngiu de issu.

Su pitzocu nch’est abarradu male meda e pro custu at detzisu de contare su fatu a unu giornalista. ” Sa cosa chi m’at postu fele est ca deo apo pedidu duas dies lìberas pro andare a tèndere sa manu in Emìlia-Romagna a pustis de àere bidu sas imàgines de su dannu fatu dae s’alluvione. Custu pro more ca so abarradu ispantadu dae su chi fiat capitadu e pro more chi su fatu m’at ammentadu s’alluvione chi in su 2011 at corpidu sa tzitade mia, Vicenza. Tenia petzi 12 annos e no apo pòdidu fàghere nudda, ma como chi so mannu apo detzisu de agiudare”.

Gasi Marco at mutidu a sa protetzione tzivile de e at cumentzadu a traballare pro che bogare su ludu dae sas domos alluvionadas paris cun sa sorre.

“Attività realizzata col contributo della Regione Sardegna — IMPRENTAS 2022-2023. LR 22/2018, art. 22”

Carbònia, su Museo de su Carbone: unu viazu in sos tempos de sa memòria de su Sulcis de sas minas.

In su corizone de Carbònia, a intro de sa ‘idditzola de de Serbariu, b’at a dies de oe unu de sos museos pius de importu de sa Sardigna. Est su Museo de su Carbone, chi est dedicadu a s’istoria de sas minas. Est unu logu chi nos contat non solu s’istoria de cussu logu, ma fintzas sa vida de òmines e fèminas chi po annos e annos ant triballiadu in cussas minas.

Serbariu, inube si triballiaiat dae su 1937 a su 1964, fuit comente una funtana de abba semper bundante, inube sa zente si nche catzaiat su sìdiu de su tribàlliu. Est cussu su logu chi at batidu dinare meda a sa zona, ma puru energia manna a totu s’Itàlia. Su carbone de cussas minas, infatis, daiat tribàlliu a sas fàbricas, a sas tzentrales e a sas ferrovias, diveninde motore de modernizatzione industriale de totu sa natzione nostra.

Addaghi ant serradu sas minas, cussos logos pariat chi nos nche los depimus ismentigare, ca pariat chi non b’aperat abbarradu pius nudda. Invetze, b’ant fatu unu prozetu de recùperu e de valorizatzione manna, dande vida noa a totu cussos logos, chi sunt divènnidos unu museo chi, ancora a dies de oe, betat a pare sa memòria istòrica, sa didatica e sa capatzidade de divulgatzione.

Po chie andat a bìere custu museo, b’at paritzos zassos de visitare. B’est sa lampisteria, chi est su logu inube b’at una mostra chi est aberta totu s’annu e chi nos contat s’istòria de su carbone, de sa mina e de sos caragolos suos,ma puru de sa ‘idda de Carbònia, nàschida in su 1938 po retzire sas famìlias de sos triballiantes. Incue b’at unu muntone de làmpanas antigas chi si impreaiant in sas minas, ma b’at fintzas trastes e documentos, filmigheddos de sos tempos de tando fatos a sos triballiantes e puru intervistas fatas addaghi sa mina fuit zai serrada.

B’at puru fotografias meda de una bellesa rara. In custos caragolos e percolos chi nos permitint de atraessare sa mina, si podent bìere totu sos logos chi cada die sos minadores pupulaiant addaghi andaiant a triballiare. In sa sala Argani bi sunt poi totu sas màchinas chi permitiant su tribàlliu a tempos de tando.

Attività realizzata col contributo della Regione Sardegna — IMPRENTAS 2024-2025. LR 22/2018, art. 22