Henri Matisse est unu de sos prus grandu artistas de su Noighentos, ma subra de una parte manna de s’òpera sua b’at galu medas discussiones.

Oe, su Museu MAN de Nùgoro, pro sa prima borta in Itàlia, dèdicat ouna mustra a s’iscultura de Henri Matisse. Su progetu espositivu, contivigiadu dae Chiara Gatti, torrat a lèghere sos ispàtzios de su museu sardu, su cuntzatu inèditu e cumplessu de sa mustra Matisse Métamorphoses organizada in su 2019 dae sa Kunsthaus de Zurigu e de su Museu Matisse de Nitza.

Unu progetu destinadu a torrare a pensare a Matisse, chi torrat a considerare su ruolu de s’òpera sua in su panorama de s’arte de sa prima metade de su sèculu XX, a sa lughe de una chirca estètica prus ampra chi bidet in s’iscultura su veìculu pro solutziones rivolutzionàrias formales noas. Matisse at isvilupadu unu percursu de reduida geomètrica de s’imàgine chi l’at giutu cara a un’astratzione a sas làcanas de su radicale. Comente s’artista matessi aiat afirmadu in su 1908 : «su chi m’interessat de prus no est nen sa natura morta nen su paesàgiu, est sa figura». Sa figura, non pro su pathos suo, su lirismu suo, sos istados de ànimu o sa flessione esistentziale, ma pro su sentidu suo de presèntzia in s’ispàtziu e s’ideale evolutzione sua in su tempus.

Difatis Matisse at interrogadu su corpus in sa relatzione sua cun s’ambiente imbeniente e cun su mudare de sas tzircustàntzias in unu ratu de tempus dilatadu. Aco  tando s’evolutzione de unu datu naturalìsticu in una sìntesi finale chi sublimat sa contingèntzia in una dimensione de primore assolutu. S’ispàtziu cunditzionat, ateretantu, unu sistema de relatziones istrìgiles intre sustàntzia fìsica e bòidu, intre sos gestos e sas lìnias dinàmicas chi si disegnant in s’àera.

Henri Matisse est unu de sos prus grandu artistas de su Noighentos, ma de issu, in manera paradossale, est in discussione una parte importante de produtzione. Sa figura de Matisse iscultore no est, difatis, connota in sas pinnigas prus sùtiles de sa chirca sua. Mancari sa pintura siat semper abarrada sa modalidade espressiva printzipale sua, su “limbàgiu” suo e sa forma de iscumbata de su visìbile cale si fiat dedicadu totu sa vida, Matisse aiat giutu in cuntemporànea una riflessione subra de s’iscultura (e gasi puru subra de s’intzisione) chi faghet de issu unu de sos artistas prus cumpletos de su sèculu coladu.

Sa versatilidade sua at esploradu vàrias tècnicas in manera simultànea, cun curiosidade e isperimentatzione aguda. Subra de s’isfundu de custa abbistesa polièdrica, s’òpera iscultòrea de Matisse rivelat una vida parallela respetu a sa de su colorista, un’ànima dòpia intregada a sa matèria, a su volùmene, a s’ispàtziu, chi mèritat de èssere posta in relatzione – in cantu a protzessos e traguardos – cun sa de àteros iscultores mannos de su sèculu XX, erederis de sa letzione de Auguste Rodin e devènnidos ideadores de s’avanguàrdia. Dae Brancusi a Giacometti, dae Boccioni a Wotruba.

In collaboratzione cun Kunsthaus Zürich, Musée Matisse de Nice Catàlogo bilìngue ita/en: Sole24ore Cultura. Testos de Sandra Gianfreda, Bärbel Küster, Chiara Gatti Cun sa partetzipatzione de su Museu Archeològicu de Nùgoro.

“Attività realizzata col contributo della Regione Sardegna — IMPRENTAS 2022-2023. LR 22/2018, art. 22”

Intre delusione e identidade: sa Sardigna in su film nou de Bonifacio Angius

Dae su 30 de santugaine imbatet a sas salas Confiteor – Comente apo iscobertu chi non dia a àere fatu sa rivolutzione, su film nou de Bonifacio Angius, unu de sos registas prus originales e coerentes de su panorama tzinematogràficu italianu de oe.

A pustis de àere otentu su Prèmiu Lizzani in sa Mustra de su Tzìnema de Venèzia pro su mègius film, seberadu dae una giuria de gestores, s’òpera torrat in sa terra chi l’at fata nàschere e chi nde prenat s’ispìritu: sa Sardigna. Sa distributzione at a mòvere dae sas tzitades prus mannas e a pustis at a imbàtere a bellu a bellu a àteras salas meda, dae nord a sud de s’ìsula.

A pustis de una sèrie de anteprimas fatas in sas tzitades italianas prus importante, dae Roma a Bologna, dae Perùgia a Firenze, su film imbatet duncas “a domo” pro si riunire cun cussu pùblicu chi prus de sos àteros podet agatare sa sustàntzia profunda de su contu in sos paesàgios suos, in sos silèntzios e in sas caras. Fatu cun s’agiudu de sa Regione Autònoma de Sardigna, de sa Fundatzione Sardigna Film Commission e de àteros sòtzios natzionales, Confiteor si presentat comente un’òpera personale meda, ma chi podet faeddare a totus.

Est unu biàgiu profundu chi aunit su privadu e su polìticu, sa memòria e sa delusione, sa chirca de un’identidade in unu tempus in ue sos sognos de cambiamentu paret chi si depant isfàghere. Cun custu film nou, Angius cunfirmat s’istile suo ùnicu: assutu, deretu, ma prenu de un’umanidade bera e de una malinconia chi apartenet a sa terra sua. Sa Sardigna, una borta in prus, no est iscenàriu ebbia ma personàgiu biu, ispigru de sos turbamentos e de sas isperàntzias de totus.

In sos ùrtimos annos, su tzìnema sardu at connotu a beru una rinàschida. Gràtzias a registas comente Angius e a una generatzione de autores bonos a aunire sa fortza de sas raighinas cun unu puntu de vista modernu, s’ìsula s’est fata puntu de riferimentu in su panorama natzionale.

“Attività realizzata con il contributo della Regione Sardegna – IMPRENTAS 2024- 2025.LR22/2018, art.22”