Durante s’Edade oumana s’Ogliastra rapresentaiat non petzi unu coladòrgiu de importu intre su nord e su sud de sa Sardigna, in su caminu chi collegaiat Carales e Terranoa, ma giunghiat fintzas s’internu de s’ìsula cun sa costa orientale. In sa regione ogiastrina, in custa fase de s’istòria sua, bi fiat una forte presèntzia militare, comente dimustrat sa denumenatzione de su tzentru de Tenta Rubriensis (localizadu a Barì) e s’acatamentu, intre Lanusè e Irbono, de diplomas e de decoraduras militares (phalerae). Custu dimustrat chi in s’àrea, mancari esseret pagu romanizada, fiant presentes de sos veteranos romanos.

Sas informatziones subra sa natura de sos insediamentos, chi deviant èssere mescamente rurales, sunt pagas, ma in unas cantas àreas, comente in sa pranura costera de s’istàinu de Tortolì, si cuntzentrat su prus de sas testimonias de cultura materiale datàbiles a s’Edade Rumana. Insediamentos peri mannos sunt istados individuados a nord, in sas zonas de sa marina, a palas de s’istàinu, comente in sas localidades de Tradala e de Perdixedda; mentras prus a sud, unu giassu importante meda s’agatat in Is Murdegus.

In custa fase istòrica est dàbile chisas imbarcatziones romanas chi colaiant in su Mediterràneu dirìgidas cara a su Nord Àfrica agatarent unu puntu de pàsida fatu de sa costa de Tortolì-Arbatassa. Custa ipòtesi agatat cunfirma gràtzias a sos medas agatamentos subàcueos in sa costa orientale de sa Sardigna, dae Terranoa a Casteddu. Mescamente a largu de Capu Bellavista-Arbatassa, est istadu agatadu unu relitu de una nave chi carraiat unu càrrigu de lingotos de istàngiu, ràmene e ferru, bènnidos dae sas minas de sa provìntzia romana de sa Bètica (oe Andalusia), prus a mancu de su sèculu I d.C.

Unas àteras atestatziones de sa fase romana sunt sas istruturas chi aparteniat a  antigos bagnos (termas) a presu de sa crèsia de Santa Baòrbara e a probe de Santu Lussòriu e sos numerosos rinvenimentos raros de monedas,  tzeràmicas de mesa e de coghina. In prus, su recùperu in mare de medas ànforas, testimòniat s’esistèntzia de importantes tràficos cummertziales, mescamente  de ògiu e pasta de pische, intre sa costa ogiastrina e sos àteros paisos de su Mediterràneu, in particulare cun su Nord Àfrica.

Custu est testimoniadu peri dae sas fontes epigràficas antigas chi allegant de Sulpicius Portus, chi si pensat esseret a probe de sa costa de Tortolì-Arbatassa, acanta immoe s’agatat s’istàinu.

“Progetu finantziadu cun s’Avisu Pùblicu IMPRENTAS annualidade 2021-2022”

Firma a sa proibbissione de movida de sos boinos: s’UE favoresset sa Sardigna

Sa Cummissione Europea at espressadu unu parre de favore subra de sa proposta de che bogare su divietu de proibissione de movida de sos boinos chi benint dae sa Sardigna, una medida restrictiva posta in sos annos colados pro cabire s’isparghimentu de sa dermatite nodulare contagiosa, una maladia virale chi aiat fertu in manera de signifficu su patrimòniu zootècnicu regionale.

Sa proibissione, introdùida in manera de si cautelare, aiat tentu problemas econòmicos graes po medas aziendas de sos massajos e zootècnicas de s’ìsula, custrintas a oberare in d’unu cuadru de intzertesa e allindatzione fortes.

Su bia libera chi est arribadu dae pagu dae Bruxelles rapresentat duncas unu passu detzisivu cara a sa torrada e apostivigat, a su matessi tempus, sa balentia de sas medidas de cuntrastu leadas in Sardigna. Sas autoridades veterinàrias regionales e natzionales ant giuttu a in antis una campagna de vacinatzione isparta, e fatta cun lestresa, agattande unu livellu de cobertura chi at firmadu su virus.

In parallelu, sunt bistados potentziados sos controllos sanitàrios e potentziados sos assentos de custodia epidemiològica, permittinde de iscumbattare in manera custante su cambiamentu de sa situatzione e de intervennere a su mamentu zustu inube fiat netzessàriu. Custos resurtados, zudicados bonos meda dae sa Cummissione, ant cunfirmadu sa capatzidade de s’iscrocca sarda de tennere cura in manera balida de una emergèntzia manna, torrande a istabilire sa cunfiantza prena de sas istitutziones europeas.

Pro sos pesadores, chi in sos ùrtimos annos ant devidu accomettare costos annuntiles, ritardos e difficultades logìsticas, si tratat de una nova ispettada e accollida cun satisfatzione manna. A sa lughe de sa detzisione europea, Coldiretti dimandat commo chi sa Regione Sardigna prozedat in presse a s’emanassione de s’atu formale netzessàriu pro retzire sa detzisione de Bruxelles e a ratificare in manera uffitziale sa firmada de su rogliu.

“Attività realizzata con il contributo della Regione Sardegna – IMPRENTAS 2024- 2025.LR22/2018, art.22”