Durante s’Edade oumana s’Ogliastra rapresentaiat non petzi unu coladòrgiu de importu intre su nord e su sud de sa Sardigna, in su caminu chi collegaiat Carales e Terranoa, ma giunghiat fintzas s’internu de s’ìsula cun sa costa orientale. In sa regione ogiastrina, in custa fase de s’istòria sua, bi fiat una forte presèntzia militare, comente dimustrat sa denumenatzione de su tzentru de Tenta Rubriensis (localizadu a Barì) e s’acatamentu, intre Lanusè e Irbono, de diplomas e de decoraduras militares (phalerae). Custu dimustrat chi in s’àrea, mancari esseret pagu romanizada, fiant presentes de sos veteranos romanos.

Sas informatziones subra sa natura de sos insediamentos, chi deviant èssere mescamente rurales, sunt pagas, ma in unas cantas àreas, comente in sa pranura costera de s’istàinu de Tortolì, si cuntzentrat su prus de sas testimonias de cultura materiale datàbiles a s’Edade Rumana. Insediamentos peri mannos sunt istados individuados a nord, in sas zonas de sa marina, a palas de s’istàinu, comente in sas localidades de Tradala e de Perdixedda; mentras prus a sud, unu giassu importante meda s’agatat in Is Murdegus.

In custa fase istòrica est dàbile chisas imbarcatziones romanas chi colaiant in su Mediterràneu dirìgidas cara a su Nord Àfrica agatarent unu puntu de pàsida fatu de sa costa de Tortolì-Arbatassa. Custa ipòtesi agatat cunfirma gràtzias a sos medas agatamentos subàcueos in sa costa orientale de sa Sardigna, dae Terranoa a Casteddu. Mescamente a largu de Capu Bellavista-Arbatassa, est istadu agatadu unu relitu de una nave chi carraiat unu càrrigu de lingotos de istàngiu, ràmene e ferru, bènnidos dae sas minas de sa provìntzia romana de sa Bètica (oe Andalusia), prus a mancu de su sèculu I d.C.

Unas àteras atestatziones de sa fase romana sunt sas istruturas chi aparteniat a  antigos bagnos (termas) a presu de sa crèsia de Santa Baòrbara e a probe de Santu Lussòriu e sos numerosos rinvenimentos raros de monedas,  tzeràmicas de mesa e de coghina. In prus, su recùperu in mare de medas ànforas, testimòniat s’esistèntzia de importantes tràficos cummertziales, mescamente  de ògiu e pasta de pische, intre sa costa ogiastrina e sos àteros paisos de su Mediterràneu, in particulare cun su Nord Àfrica.

Custu est testimoniadu peri dae sas fontes epigràficas antigas chi allegant de Sulpicius Portus, chi si pensat esseret a probe de sa costa de Tortolì-Arbatassa, acanta immoe s’agatat s’istàinu.

“Progetu finantziadu cun s’Avisu Pùblicu IMPRENTAS annualidade 2021-2022”

Apprettos de s’istiu in Sardigna: iscattat su pranu de potentziamentu de su 118.

Cun s’incumintzu de s’istagione turistica de s’istiu e cunsideradu s’accreschimentu de sos frussos turisticos, s’Areus- Ente Regionale de Emergentzia e Urgentzia- at attivadu in manera uffitziale dae su 15 de lampadas su pranu istravanadu de potentziamentu de su servitziu 118 in Sardigna. Su progettu approadu cun d’una delibbera de su commissariu carraffale Anghelu Maria Serusi, puntat a affortigare sa retza de succursu in tottu s’iscrocca de s’isula po mesu de s’isterrida de sos orarios de attividade de sos logos giai operativas e s’abbertura de uffitzios novos de fundamentu.

Mancari s’accudida turistica siat ancora paga, s’interventu partit prima po garantire una risposta lestra e agualada a sas emergentzias sanidarias in sos meses pius critigos de s’annu. Sas novidades interessant siat sos mesos de succursu de base chi cussos avantzados. In medas logos, difattis, sos mezzos ant essere attivos po pius oras e, in casos divressos, ant essere revertidos in unidades de assistentzia o cun sos meigos, mezzorande sa capatzidade de interventu in presentzia de maladias “tempus-dipendentes”, chi bisonzant de curas lestras dae parte
de personale formadu bene.

Su pranu est partidu luego a su nessis in sette localidades. In Campanedda, in su Tattaresu, e a Sa Caletta, in s’iscrocca de Thiniscole, su servitziu est passadu dae 12 a 24 oras. In Tortulè su mesu de succursu est bistadu revertidu dae normale a meigu, mentres in Giba sa copertura est bistada doppiada passande dae ses a doighi oras sa die. Puru Sant’Anna Arresi como, podet contare supra unu servitziu attivu h24, mentres in Carloforte su succursu de base est bistadu potentziadu cun sa presentzia de unu infermieri supra su mesu.

A custu primu rogliu de interventos nde ant a sighire atteros in treighi localidades novas in tottu s’isula. In su Tattaresu, po esempiu, sos mesos de base ant essere presentes in Platamona donzi die dae sas 8 a sas 20. In sa zura de sa Asl de Terranoa, logos attivos h24 si prevedint in Loiri Portu S. Paulu e Vignola.

Attività realizzata col contributo della Regione Sardegna — IMPRENTAS 2024-2025. LR 22/2018, art. 22