Casteddu arribbat a sa finale pro su prèmiu europeu ‘Capitale birde’ 2024, paris cun sa tzitade ispagnola Valencia. L’at annuntziadu oe sa Cummissione europea. Sos prèmios reconnoschent sos isfortzos de tzitade e bidditzolos pro megiorare s’ambiente e segugiare fainas de trasformatzione ecològica. Sas finalistas pro su tìtulu ‘Folla birde’, dedicadu a sas tzitades prus piticas, sunt imbetzes Elsinore (in Danimarca), Velenje (Islovènia) e Bistrița (Romania).

Su cummissàriu Ue pro s’Ambiente, Virginijus Sinkevičius, at decraradu: “Sas tzitades sunt in su tzentru de sa gherra nostru contra sas crisis de su clima, de s’incuinamentu e de sa biodiversidade”, chi ammustrant “su caminu e ghiant sos isfortzos pro realizare sos cambiamentos sistèmicos e a longu tèrmine rechertos dae su Green Deal europeu”. Sos binchidores ant a èssere annuntziados su 27 santugaine 2022 a sa tzerimònia de premiatzione in sa capitale birde de ocannu, sa frantzesa Grenoble.

Su prèmiu Capitale birde europea est assignadu cun cadèntzia annuale dae sa Cummissione europea a una tzitade europea chi s’est posta e est resèssida a realizare obietivos ambitziosos in sos temas de s’amparu ambientale e de s’isvilupu econòmicu sustenìbile.

Su prèmiu est istadu pensadu in su 2006 durante un’addòbiu de s’Unione europea a Tallinn, in Estònia, dae su tando sìndigu de Tallinn Jüri Ratas e de unu grupu de 15 tzitades europeas, chi ant sigladu paris unu memorandum pro s’istitutzione de su prèmiu.

Podet èssere capitale birde europea una tzitade chi contos a su mancu 100.000 abitantes de un’Istadu membru de s’Unione europea, de un’Istadu candidadu a s’intrada in s’UE, opuru de Norvègia, Isvìtzera, Liechtenstein e Islanda.

Sa tzitade candidada devet dimustrare: Capatzidade de lòmpere obietivos mannos in contu de amparu ambientale; S’impinnat a cròmpere obietivos permanentes e ambitziosos pro megiorare s’ambiente e intzentivare s’isvilupu sustenìbile; Podet èssere modellu pro àteras tzitades chi chèrgiant printzipiare bonas pràticas ambientales.

Sas tzitades candidadas benint valutadas subra de sa base de dòighi indicadores: atenuatzione e adatamentu a sos cambiamentos climàticos, mobilidade urbana sustenìbile, gestione sustenìbile de sa terra, natura e biodiversidade, calidade de s’àera, incuinamentu acùsticu, gestione de sos refudos, gestione de sas abbas, crèschida birde e innovatzione tecnològica sustenìbile, prestatziones energèticas e governos.

“Progetto finanziato con l’Avviso Pubblico IMPRENTAS annualità 2021-2022”

A s’iscoberta de su logu archeològicu prus bellu de Tortolie

Su logu archeològicu de S’Ortali ’e su Monti, postu in s’iscrocca de Tortolie, in Ozzastra, est unu de sos cumplessos preistòricos e protostòricos prus importantes e mènzus cunservados de sa Sardigna. Postu intre duos rilievos a pagos chilòmetros dae su mare, in sa carrela chi che leat a sa plaja de Orrì, su logu apparat unu viazzu raru in mesu a millènnios de istòria, arregande testimoniàntzias chi partint dae su Neolìticu e arribant a s’edade de su Brunzu.

Inoghe si podet ammirare una domus de janas chi benit dae su Neolìticu reghente, iscavada in sa roca e destinada a s’interru cumone, duos menhir abbarrados chi faghent pensare a s’antiga presentzia de un’alliniamentu megalìticu e unu tzìrculu de pedra de casi 12 metros de diàmetru, ligadu a ritos o pràticas de comunidade de s’edade de su Ramene.

De importu particulare est sa tumba de sos Zigantes, architetura funerària tipica de sa tziviltade nuràgica, cun unu passaditzu longu de interru, incornissadu dae s’esedra, chi contat sas usàntzias antigas ligadas a su cultu de sos mortos. Su coro de su cumplessu est però su nuraghe S’Ortali ’e su Monti, una istruttura manna de pedra fraigada forzis in su 1500 a.C., formada dae unu bastione tzentrale e dae unu bastione elliticu cun turres a costazzos, un’òpera chi testimonzat sas capatzidades de fraigu e organizatzione de sos nuràgicos.

In giru a su nuraghe s’istèndiant sa bidda e zuras de tribagliu diferentes, intre de sas cales bi fuint logos de manizu e mescamente, silos pro sa cunservatzione de sos tzereales, elementos chi mustrant s’importu de sa lauranza in sa vida de donzi die de sas comunidades de cussa edade. Bìsitare S’Ortali ’e su Monti cheret nàrrere a s’infùndere in d’una bista ancora intrea, in ue sa presentzia de s’òmine antigu faeddat cun sa natura a inghìriu e apparat unu cuadru claru de comente sas populatziones preistòricas isseberaiant e modellaiant sos logos in ue bìvere.

“Attività realizzata con il contributo della Regione Sardegna – IMPRENTAS 2024- 2025.LR22/2018, art.22”