Casteddu, s’impossessat de profumos e bestimenta de marca pro unu balore de 600 èuros imbolighende·los cun su paperi de allumìniu. Arrestada pro fura agravada.

Sos Agentes de s’Iscuadra Volante ant arrestadu una fèmina de 41 annos pro su reatu de fura agravada. Su fatu est acontèssidu a inghìriu a sas 13 de eris cando sa responsàbile de una butega de bia Dante at pedidu agiudu a sa Politzia, mutende su 113, pro àere notadu una fèmina mentras fiat furende unos cantos produtos, cuende·los a s’internu de una bursa.

Sos politziotos de sas Volantes sunt intervènnidos deretu, pròpiu in su momentu chi sa fèmina fiat essendende dae sa butega, bursa a armucoddu, colende sas barrieras antifura, sena chi custas, però, donarent su signale de allarme.

Sa fèmina, duncas, est istada firmada dae sos Agentes chi l’ant pedidi de ammustrare su chi b’aiat in intro de sa bursa.

Sa fèmina de 41 annos de orìgines istràngias, chi s’est ammustrada collaborativa una bia agatada in sofata, at ammustradu su chi fiat dereta de nde furare: 5 cunfetziones de profumos e duas tutas de marca, pro unu balore de 600 èuros in totale.

Sos politziotos de sas Volantes ant notadu chi sas cunfetziones de sos nuscos fiant istadas imboligadas una a una cun fògios de paperi de allumìniu, gasi comente sas plachetas antifura de sos  bestires. Custu sistema at impedidu s’ativatzione de su sistema de allarme cando sa fèmina est colada in sas barrieras postas a s’essida de s’esertzìtziu cummertziale.

Totu sa cosa furada est istada torrada a sa propietària legìtima, mentras sa fèmina, giai gravata dae pretzedentes dae politzia pro reatos anàlogos, est istada trài acapiada pro fura agravada e poderada in Cuestura  in isetu de s’udièntzia de cunvàlida pro diretìssima meda prevìdida oe a mangianu.

 “Progetto finanziato con l’Avviso Pubblico IMPRENTAS annualità 2021-2022”

Sa Sardigna de su rennu: unu tempus de autonomia e podere locale in s’ìsula medievale.

S’istòria medievale de sa Sardigna est sinzalada dae unu tempus ùnicu, cussu de sos zuigados, rennos autònomos chi ant caraterizadu s’ìsula intre s’XI e su XIV sèculos. Custos istados pitticcos, nàschidos a pustis de s’abbasciamentu de gadimentu de su podere bizantinu e de sas incurtziones àrabas, rapresentant unu capìtulu de fundamentu pro cumprèndere s’identidade istòrica e polìtica de sa Sardigna.

A pustis de sa fine de su poderiu bizantinu, s’ìsula s’est ispartida in rennos autònomos guvernados dae zùighes, friguras chi auniant funtziones polìticas, militares e zudiziàrias. Sos zudicados fiant ghìados dae famìllias nòbiles locales e si fundaiant subra unu assentu amministrativu e zurìdicu avanzadu pro cussu tempus. A su cumintzu si nche contaiant bator printzipales: su Zudicadu de Casteddu, su Zudicadu de Arbarèe, su Zudicadu de Torres (o Logudoro) e su Zudicadu de Gaddura.

Donzi zudicadu teniat capitale, esèrtzitu, leges suas e una istrutura amministrativa autònoma, chi permitiat de guvernare un’ iscrocca ispartida comente cussa sarda. Su podere de sos zùighes non fiat assoludu: s’azzudaiant cun unu cunsìziu de nòbiles e funtzionàrios locales chi los azuaiant a leare detzisiones.

Sa leze iscrita, connota comente Carta de Logu, mescamente in su Zudicadu de Arbarèe, regulaiat sa vida polìtica, econòmica e sotziale, istabilinde reglas tziviles e penales e amparande sos diritos de sos tzitadinos. Custu còdighe legale fiat un’istrumentu avanzadu pro cussu tempus e at influentzadu sa legisladura sarda in sos sèculos a pustis.

Sos zudicados, puru essende indipendentes, non ant bìvidu mai isulados: sas bèndidas issoro fiant ligadas a s’istrinta  a sas potèntzias de su Mediterràneu, comente Pisa, Gènova, Aragona e su Papadu. A mesu de alliantzas, cojas e gherras, ant chircadu de deffèndere s’autonomia insoro e de affortigare su podere locale.

Intre totus, su Zudicadu de Arbarèe s’est distìntu pro sa resistèntzia a sas dominatziones istranzas, in particulare in su mentres de sa luta contra de sos aragonesos in su  sèculu XIV.

S’abbasciamentu  lentu  de sos zudicados at cumintzadu cun s’abbattigu de fora e cun sas lutas intro de issos. A sa fine de su sèculu XIV, s’Aragona est resurtada a cunchistare sa parte pius manna de s’ìsula, annetende sos territòrios de sos zudicados e revertinde sa Sardigna in una regione suta su controllu aragonesu. Comente si siat, sa memòria de sos zudicados e de sas lezes insoro est abarrada biva in sa cultura e in s’istòria locale.

“Attività realizzata con il contributo della Regione Sardegna – IMPRENTAS 2024- 2025.LR22/2018, art.22”