Sos culurgiònes sunt connotos apetotu pro sa bonesa issoro e pro sa genuinidade. Mancari como si fatzant in belle totu sa Sardigna, siat in modu artigianale, siat in modu industriale, s’origine issoro est totu ogiastrina. Dae su 2015 sos “Culurgiones de Ogiastra” sunt istados reconnotos comente produtu IGP.

Su protzessu de traballadura de sos Culurgiones de Ogiastra IGP previdet duas fases: sa preparatzione de su pìgiu e sa preparatzione de su reprenu. Su pìgiu est fatu de sìmbula de trigu duru e farra de trigu modde; ògiu de porcu, sale e abba. Su reprenu portat  patata (60%-80%), casu aghedu, casu betzu, casu de craba. A banda s’ògiu de ghermanu si podent agiùngere in s’impastu fintzas sos aromas comente menta, fràbica, àgiu, chibudda. Sa preparatzione de su pìgiu acontesset unende totu sos ingredientes in s’impastadora. Su pìgiu benit traballadu bene e a una bia prontu si segat a formas tzirculares ue benit postu su reprenu.

Sos Culurgiones de Ogiastra IGP ant conchistadu unu postu de protagonistas gràtzias a s’identificatzione cun s’àrea geogràfica de produtzione, s’Ogiastra. Naschent comente  unu pratu pòveru, tìpicu de sa cultura agropastorale, e pro custu su reprenu est istadu adeguadu a sa disponibilidade de sos produtos de su territòriu. Difatis totus teniant sa patata e su casu.

Sos Culurgiones de Ogiastra IGP faghent a los cunservare in atmosfera modificada o surgelados. Benint consumados cotos. Sunt bonos cundidos cun bagna de tomata e casu sardu DOP trisinadu opuru cun botarga e ògiu de ghermanu extravèrgine de Sardigna DOP.  De tastare fintzas fritos in s’ògiu o cotos in sa braàgia, segundu sas retzetas tìpicas.

S’ispiga istilizada, chi caraterizat su particulare modu de serrare sa pasta originària de sa regione geogràfica de s’Ogiastra, pro traditzione benit fata a manu. Su resurtadu ammentat unu puntu de ricamu ca sa pasta, pro serrare su reprenu de sos Culurgiones de Ogiastra IGP.

 “Progetto finanziato con l’Avviso Pubblico IMPRENTAS annualità 2021-2022”

Salude in arretirada: creschet su pesu de su privadu e s’ ispesa a carrigu de sos tzitadinos

Su sistema sanitàriu pùbbricu sighit a pèrdere positziones, lassande logos semper prus mannos a sas istrutturas privadas, chi in logos diferentes – comente sa riabilitatzione – sunt giai divennidas sa parte importante de s’amparu assistenziale. Mentres sa parte privada cunfirmat sa presentzia sua, creschet in parallelu su costu de sas curas pro sos tzitadinos e creschet sa parte de chie renùntziat a sos trattamentos ca no podet poderare sas ispesas.

Est sa frigura de una privadizatzione a pagu a pagu e silentziosa cunfirmada dae s’anàlisi de sa Fundatzione Gimbe, chi mustrat comente sa salude pùblica siat perdinde capatzidade de risposta e universalidade. In Sardigna, segundu sos ùrtimos datos de sa Ragioneria Generale de s’Istadu po su 2023, sa parte de ispesas pùbbricas destinadas a sas istruturas privadas cunvenzionadas si firmat a su 13,2%, unu balore pius bassu de sa media natzionalema chi in donzi casu cunfirmat una tendèntzia importante.

Su disvàriu intre su chi su servìtziu sanitàriu pùbbricu resurtat a garantire e su chi benit delegadu a su privadu si refletet in deretu subra de sas famìlias. Intre su 2016 e su 2023, s’ispesa agguantada dae sos tzitadinos pro si bortare a istruturas sanitàrias privadas est creschida de su 137%, passende dae pagu prus de 3 miliardos a prus de 7,2 miliardos de èuros. Unu accreschimentu chi non pertoccat solu prestatziones ispetzialìsticas, ma fintzas servìtzios netzessàrios chi giai non sunt prus a disponimentu in tempus zustu in su sistema pùbbricu.

Sa cunsighèntzia est de una natzione in ube s’atzessu a sas curas divenit semper prus diffitzile. Listas de isettu longas, mancàntzias de personale e imbestimentos chi non bastant addescant unu assentu in ube chie si lu podet permittere si bortat a su privadu, mentres àteros renùntziant a esames, bìsitas o teràpias de fundamentu.

Unu cuadru chi torrat a ghettare sa dibatta subra de sa netzessidade de afortigare su servìtziu pùbbricu, garantinde cabidas, prozettazione e capatzidade organizativa.

“Attività realizzata con il contributo della Regione Sardegna – IMPRENTAS 2024- 2025.LR22/2018, art.22”