Tenet 118 annos, est una mòngia e bivet una domo de cura in su sud de sa Frantza sa persone in bida prus betza de su mundu, segundu su Guinness de sos primados. Nàschida cun su nùmene de Lucile Randon s’11 freàrgiu de su 1904, suor André est fintzas sa prus betza subravìvida a su Covid-19 a su mundu. Una nota de su Guinness de sos primados ispiegat chi su primadu est istadu reconnotu a suor André a pustis de sa morte de sa giaponesa Kane Tanaka, chi est bènnida a mancare a  119 annos.

S’ispagnola e sa pandemia de Covid. Durante sa longa vida sua, suor André s’est ocupada de s’educatzione de sos minores: at traballadu comente  insegnante e istitutora ocupendesi de pipios durante sa Segunda gherra mundiale. A pustis de su cunflitu mundiale, at coladu 28 annos traballende cun òrfanos e sèneghes in un’ispidale de Vichy, semper in Frantza, in sa regione de s’Auvèrnia-Ròdanu-Alpes, prima de devènnere una mòngia catòlica. A pustis de àere passadu sa pandemia de influèntzia ispagnola in su 1918, suor André est resurtada positiva a su coronavirus su 16 de ghennàrgiu de 2021 e at superadu s’infetzione a pustis de tres chidas sena sìntomos o efetos collaterales. S’ùnicu sìntumu chi at tentu est unu pagu de istrachesa. Colada sa maladia at fatu a tempus pro festare su cumpleannu suo: 117 annos.

Una tassa de binu a sa die. “M’ischidant a sas 7 de su mangianu, mi dant s’ismùrgiu, posca mi ponent in s’iscrivania mia acanta m’òcupo de cosas piticas ” narat suor André a sos giornalistas chi li dimandant comente colat sa die sua. Una vida simpre chi però l’at permìtidu de lòmpere a custa edade ispantosa chi immoe l’at permìtidu de intrare in sos Guinness de sos primados. In su registru de sos record b’at peri una nota simpàtica chi narat: ogna tantu s’abbandonat a sos durches e si cuntzedet una tassa de binu totu sas dies. Forsis est custu su segretu pro bìvere meda?

 “Progetto finanziato con l’Avviso Pubblico IMPRENTAS annualità 2021-2022”

Unu viàzu in s’arte: sos chimbe artistas sardos prus famados de s’istòria

Sa Sardigna, in prus de èssere famada pro sas bistas suas chi che  bogant s’alenu e pro su connottu millenàriu, at bidu  nàschere  artistas medas chi ant lassadu unu sinnu chi no si podet iscantzellare in s’istòria de s’arte italiana e internatzionale. Costantinu Nivola, iscultore e muralista de fama internatzionale, Nivola che at leadu s’arte sua in sos Istados Unidos, partetzipande cun architetos mannos comente Le Corbusier e Marcel Breuer. Sas òperas suas sunt caraterizadas dae s’impreu nou de su tzimentu e de sos materiales locales, condimizande modernidade e connottu.

Pinucciu Sciola, famadu pro sas “predas sonoras”, Sciola at ischidu aunire iscultura e mùsica, revertinde su granitu in istrumentu chi bogat a fora sonos armonicos cando est percossadu. Sas òperas suas, ispartas in totu sa Sardigna e in su mundu, festant sa natura e sas raighinas culturales de s’ìsula, fundinde materiales locales cun una poetica universale.

Zuseppe Biasi, pintore e illustradore, Biasi at contadu sa Sardigna a mesu de friguras prenas de colore e vitalidade. S’arte sua acciappat costùmenes, traditziones e bistas de s’ìsula, torrende·las a interpretare cun d’unu istile chi aunit folclore e modernidade. Sas òperas suas ant dadu unu contribbudu po fàghere connòschere sa Sardigna a foras de sas lacanas suas, influentzande ingendras  de artistas locales.

Maria Lai, artista in medas campiles e ghia de s’arte tessile de oe, Maria Lai at isichidu  revertire su filu e su pannu in istrumentos de issida de fortza  poètica manna. Sos tribaglios suos, a bortas partetzipativos e fatos pro unu logu ispetzìficu, intritzant sa memòria cumone de sa Sardigna cun d’una limba universale. Francu Bussu, intre sos printzipales de s’iscultura e de sa pintura sarda de su Noighentos, Francu Bussu at aunidu rigore tènnicu e fundaria comunicativa. Sas òperas suas iscoperrent temas ligados a su connottu, a sa religione e a sa vida de campagna  de s’ìsula, ma cun d’una
sensibilidade de oe chi los faghet divennere in manera istravanada modernos.

“Attività realizzata con il contributo della Regione Sardegna – IMPRENTAS 2024- 2025.LR22/2018, art.22”