Sas nassas noas ecocumpatìbiles sunt una realidade a sa Cooperativa Piscadores de Tortolì.

Sunt pondendesi in òpera, suta de sa supervisione de s’agèntzia regionale Agris, sas nassas ispetziales in gradu de risòlvere su fenòmenu disastrosu de sa pisca pantasma.

Cada annu difatis benint ispèrdidas in mare deghinas de mìgias de atretzaduras pro sa pisca costera e sas càusas sunt medas: maregiadas, dispetos, ma fintzas imprevistos comente  su coladòrgiu de barcas de pisca chi a malasciagura  agantzat sas retzas.

Su disacatu càusas dannos ambientales e incuinamentu, comente ant evidentziadu sas chircas acumpridas dae entes ufitziales in totu su mundu, e cunfirmadu fintzas dae Agris. Sos trastos de pisca abbandonados in sos fundales marinos divenint teges mortales chi, a pustis una terrorosa agonia, ochient unu muntone de pisches chi bi restant arrèschidos. Simone Serra, chircadore de Agris, cun sos collegas suos collàborat dae 12 annos cun sa Cooperativa Piscadores Tortolì agatende solutziones chi fatzant prus ètica sa pisca e amparent s’ecosistema de sas costas sardas.

“Amus chertu afrontare unu problema ispetzìficu, cussu de sas nassas abbandonadas – ispiegat Serra — De sòlitu si pensat chi cussas sena s’esca non siant in gradu de piscare nudda, e chi cando sunt ispèrdidas in mare non càusent perunu disacatu. A dolu mannu sa chirca nostra at cunfirmadu chi custas gasi naradas nassas disinnescadas sunt in gradu de atzapare diversos grammos de pische ogni die. Custos, multiplicados pro totu sas deghinas de mìgias de nassas chi cada annu benint abbandonadas in mare, faghent cumprèndere s’entidade de su disastru ambientale”.

Sa Coop de Tortolì at detzìdidu de contivigiare sos resurtados de sa chi podiat abarrare una de sas medas chircas teòricas isperimentales. Sas nassas ispetziales permitint s’inativatzione (abertura) una bia chi sunt ispèrdidas in mare. Gràtzias a sa collaboratzione de su sòtziu Paolo Cristo, e a sa supervisione de Agris, immoe benint impreadas in mare solu nassas chi permitint de fàghere una pisca a beru ecocumpatìbile, dotadas de unu sistema chi impreat su mecanismu de sa còpia galvànica pro rèndere innòcuas sas teges. Si tratat de afortigare su trastu de pisca cun un’aparatu chi permitat sa liberatzione de cussu atzapadu a pustis de 50-70 dies. Cras, sas chi oe sunt de sas teges mortales, ant a pòdere gasi devènnere una domo pro totu sos abitantes de su mare.

“Progetto finanziato con l’Avviso Pubblico IMPRENTAS annualità 2021-2022”

Sa Grutta de sa Pipera de Casteddu, intre istoria e paristoria.

A pagos passos dae su tzentru de Casteddu, accanta a sa carrela chi che leat a su campusantu de Tuvixeddu, si agattat unu de sos monumentos pius ammaghiantes e prenos de misteru de sa tzittade:sa Grutta de sa Pipera. Est unu sepurcu romanu iscavadu in sa rocca, de su I° seculu d.C., divennidu tzelebre no solu po sa bellesa architettonica sua ma fintzas po sa paristoria chi lu inghiriat.

Sa tumba fuit bistada fatta fraigare dae Lucio Cassio Filippo, nobile romanu chi arribaiat dae Cartagine, po sa muzzere Atilia Pomptilla, morta in Casteddu in su mentres de su disterru de su maridu. Sas iscrissiones intro de su sepurcu contant un’istoria de amore e devossione: secundu su connottu, Pomptilla diat aere donadu sa vida sua a sos deus po sarbare cussa de su maridu, chi si fuit ismalaidadu in su mentres chi fuit in Sardigna. Ma su chi rendet sa Grutta ancora pius enimmatica est sa presentzia, isculpida in sa fatzada, de duos terpentes imboligados.

Dae inoghe naschet su nomene “Grutta de sa Pipera”. In su tempus, a inghiriu de cussas friguras sun bennidos a pizu paritzos contos populares. Bi est chie at interpretadu sos terpentes comente conas de eternidade e protessione de s’anima de sos mortos, atteros bi ant bidu unu zubilu a sos cultos de s’antiga Roma o unu signu magicu capatze de che istesiare sos ispiritos malos.

Oe sa Grutta de sa Pipera est unu de sos logos archeologicos pius bisitados de Casteddu e sighit a esercitare un’ammaju forte supra sos bisitadores. S’aera sua suspesa intre contu e istoria, s’amore eternu chi ligat Pomptilla e Lucio Cassio Filippo e s’aria de misteru de duos terpentes isculpidos in sa pedra faghent de custu logu una cona de sa tzittade, capatze de contare no solu unu picculu de s’istoria romana sua ma fintzas sa fortza chi non morit de sas paristorias chi resistint a su tempus.

Attività realizzata col contributo della Regione Sardegna — IMPRENTAS 2024-2025. LR 22/2018, art. 22