Limitatziones noas pro Nadale e Annunou. Ddas at detzisas su guvernu cun su decretu lege aprovadu dae su Conìgiu de is ministros de su 23 de mese de idas 2021. Tra is novidades dae su 1° freàrgiu 2022 reduida de sa durada de su documentu sanitàriu dae 9 a 6 meses. Unu providimentu in Gazeta Ufitziale su 24 de nadale, in vigèntzia dae sa die de Paschighedda.

E su perìodu mìnimu pro sa suministratzione de sa de tres doses at a èssere reduidu dae 5 a 4 meses dae su cumpretamentu de su tziclu vatzinale primàriu ( ddoe at a àere un’ordinàntzia ispetzìfica de su ministru de sa salude Roberto Speranza). Finas a su 31 de ghennàrgiu proibitzione de eventos e festas chi cumportent ammuntonamentos a s’abertu. Serradas is salas de ballu, discotecas e locales sìmiles in ue si faghent eventos e festas o cuntzertos abertos a su pùblicu. Maschereddas obrigatòrias fintzas a s’abertu.

Tra is novidades arribbat s’òbrigu de impreare sa mascheredda Ffp2 a s’internu de tzìnemas, teatros e in ocasione de eventos isportivos. S’òbrigu est prevìdidu fintzas in is mezos de trasportu, cumpresos is de su trasportu pùblicu locale, duncas postales, tramvi e metro. Custas is novidades.

Cantu durat su documentu sanitàriu?

Dae su 1° de freàrgiu 2022 est prevìdida sa reduida de sa durada de sa tzertificatzione vatzinale dae 9 a 6 meses.

Cale est su perìodu mìnimu pro sa suministratzione de sa de tres doses?

Su perìodu mìnimu pro sa suministratzione de sa de tres doses benit reduidu dae 5 a 4 meses dae su cumpretamentu de su tziclu vatzinale primàriu, cun ordinàntzia ad hoc de su ministru de sa Salude Roberto Speranza.

A s’abertu sunt obrigatòrias sas maschereddas?

Su decretu lege nou aprovadu dae su Consìgiu de is ministros su 23 de nadale at introduidu s’òbrigu de impreare is maschereddas a s’abertu, fintzas in zona bianca.

Cando est obrigatòriu s’impreu de sa mascheredda Ffp2?

Est istadu introduidu s’òbrigu de Ffp2 a s’internu de tzìnemsa, teatros e in ocasione de eventos isportivos. S’òbrigu est prevìdidu fintzas in is mezos de trasportu, cumpresos is de su trasportu pùblicu locale (duncas postales, tramvi e metro).

A su bancu de su tzilleri bastat tènnere sa tzertidicatzione birde?

No, finas a su 31 de ghennàrgiu 2022 pro sa ristoratzione a su serradu, fintzas a su bancu, est prevìdida s’estensione de s’òbrigu de su super tzertificadu burde , chi tocat solu vatzinados e sanados. No at a èssere prus possìbile, duncas, consumare s’ismùrgiu a su bancu de su tzilleri tenende in butzaca su tzertificadu birde de base ebbia.

Pro Annunou si podet organizare una festa a s’abertu cun chentu persones ?

No, finas a su 31 de ghennàrgiu 2022 est proibidu organizare eventos e festas cun ammuntonamentos a s’abertu.

Pro una bìsita in is Rsa ddoe at règulas de respetare?

Su decretu lege pretzisa chi dae su 30 de nadale 2021 finas a s’acabbu de s’istadu de apretu, pro fàghere una bìsita in istruturas residentziales, sòtziu-assistentziales, sòtziu-sanitàrias e clìnicas est netzessàriu èssere in possessu de documentu sanitàriu afortiadu cun suministratzione de sa de tres doses o de tzertificatzione birde afortiadu unidu a su resurtadu negativu de unu tampone.

Attività realizzata col contributo della Regione Sardegna – IMPRENTAS 2020-2021. LR 22/2018, art. 22

Sa Sardigna de su rennu: unu tempus de autonomia e podere locale in s’ìsula medievale.

S’istòria medievale de sa Sardigna est sinzalada dae unu tempus ùnicu, cussu de sos zuigados, rennos autònomos chi ant caraterizadu s’ìsula intre s’XI e su XIV sèculos. Custos istados pitticcos, nàschidos a pustis de s’abbasciamentu de gadimentu de su podere bizantinu e de sas incurtziones àrabas, rapresentant unu capìtulu de fundamentu pro cumprèndere s’identidade istòrica e polìtica de sa Sardigna.

A pustis de sa fine de su poderiu bizantinu, s’ìsula s’est ispartida in rennos autònomos guvernados dae zùighes, friguras chi auniant funtziones polìticas, militares e zudiziàrias. Sos zudicados fiant ghìados dae famìllias nòbiles locales e si fundaiant subra unu assentu amministrativu e zurìdicu avanzadu pro cussu tempus. A su cumintzu si nche contaiant bator printzipales: su Zudicadu de Casteddu, su Zudicadu de Arbarèe, su Zudicadu de Torres (o Logudoro) e su Zudicadu de Gaddura.

Donzi zudicadu teniat capitale, esèrtzitu, leges suas e una istrutura amministrativa autònoma, chi permitiat de guvernare un’ iscrocca ispartida comente cussa sarda. Su podere de sos zùighes non fiat assoludu: s’azzudaiant cun unu cunsìziu de nòbiles e funtzionàrios locales chi los azuaiant a leare detzisiones.

Sa leze iscrita, connota comente Carta de Logu, mescamente in su Zudicadu de Arbarèe, regulaiat sa vida polìtica, econòmica e sotziale, istabilinde reglas tziviles e penales e amparande sos diritos de sos tzitadinos. Custu còdighe legale fiat un’istrumentu avanzadu pro cussu tempus e at influentzadu sa legisladura sarda in sos sèculos a pustis.

Sos zudicados, puru essende indipendentes, non ant bìvidu mai isulados: sas bèndidas issoro fiant ligadas a s’istrinta  a sas potèntzias de su Mediterràneu, comente Pisa, Gènova, Aragona e su Papadu. A mesu de alliantzas, cojas e gherras, ant chircadu de deffèndere s’autonomia insoro e de affortigare su podere locale.

Intre totus, su Zudicadu de Arbarèe s’est distìntu pro sa resistèntzia a sas dominatziones istranzas, in particulare in su mentres de sa luta contra de sos aragonesos in su  sèculu XIV.

S’abbasciamentu  lentu  de sos zudicados at cumintzadu cun s’abbattigu de fora e cun sas lutas intro de issos. A sa fine de su sèculu XIV, s’Aragona est resurtada a cunchistare sa parte pius manna de s’ìsula, annetende sos territòrios de sos zudicados e revertinde sa Sardigna in una regione suta su controllu aragonesu. Comente si siat, sa memòria de sos zudicados e de sas lezes insoro est abarrada biva in sa cultura e in s’istòria locale.

“Attività realizzata con il contributo della Regione Sardegna – IMPRENTAS 2024- 2025.LR22/2018, art.22”