Rossana est unu robot assistente de biblioteca capatzu de interagire cun is bisitadores averiguende sa disponibilidade de is libros rechestos e acumpangende is impitadores a is parastàgios acanta sunt collocados.

Presentada is dies coladas in Casteddu, Rossana at leadu su nùmene de s’acrònimu de su sistema operativu Ros – Robot operating system -, e est su primu robot antropomorfu de su Crs4, su Tzentru de chirca de su Parcu sientìficu e tecnològicu de sa Sardigna, isvilupadu in collaboratzione cun Athlos, azienda ispetzializada in intelligèntzia artifitziale e interatzione tra òmine e màchina.

Su màrchiu ‘Rossana’ est istadu depositadu pro identificare s’hardware, is cumponentes fìsicos e su software de movimentu de su robot. In custu progetu, s’azienda at ativadu unu sistema cunversatzionale avantzadu realizadu a posta pro su robot, cun unu ‘cherbeddu’ chi est a tretu de cumprèndere, allegare, subènnere e de imparare. In prus, gràtzias a una memòria esperientziale basada subra su reconnoschimentu visivu de is ddi chistionant, podet gestire arresonos personalizados.  Su robot est ispetzializadu comente un’assistente bibliotecàriu chi donat inditos subra is libros e subra is autores presentes, e prus in generale subra àteros autores e volùmenes. Sa màchina si prestat a àteras isperimentatziones e tenet potentzialidades mannas de isvilupu in pro su chi pertocat s’interatzione cun s’ambiente esternu.

Massimo Deriu, tecnòlogu de su CRS4, paris cun is giòvanos collegas Federico Bachis e Marco Massa, est su chi at presentadu dimanda de brevetu de su sistema de navigatzione “a su serradu” chi permitit a su robot de si mòvere in intro de un’ispàtziu fìsicu limitadu.

Su protòtipu est su resurtadu finale de su progetu cramadu “Robotika”, finantziadu dae Sardegna Ricerche cun 300.000 èuros, chi previdiat s’isvilupu de unu protòtipu de robot fìsicu cunversatzionale. S’isperimentatzione, fata belle totu durante su segundu acorru causadu dae sa pandemia, est istada portada a in antis in is laboratòrios de su CRS4, cuncordados pro s’ocasione comente chi èsserent is aposentos de una biblioteca.

Attività realizzata col contributo della Regione Sardegna – IMPRENTAS 2020-2021. LR 22/2018, art. 22

Salude in arretirada: creschet su pesu de su privadu e s’ ispesa a carrigu de sos tzitadinos

Su sistema sanitàriu pùbbricu sighit a pèrdere positziones, lassande logos semper prus mannos a sas istrutturas privadas, chi in logos diferentes – comente sa riabilitatzione – sunt giai divennidas sa parte importante de s’amparu assistenziale. Mentres sa parte privada cunfirmat sa presentzia sua, creschet in parallelu su costu de sas curas pro sos tzitadinos e creschet sa parte de chie renùntziat a sos trattamentos ca no podet poderare sas ispesas.

Est sa frigura de una privadizatzione a pagu a pagu e silentziosa cunfirmada dae s’anàlisi de sa Fundatzione Gimbe, chi mustrat comente sa salude pùblica siat perdinde capatzidade de risposta e universalidade. In Sardigna, segundu sos ùrtimos datos de sa Ragioneria Generale de s’Istadu po su 2023, sa parte de ispesas pùbbricas destinadas a sas istruturas privadas cunvenzionadas si firmat a su 13,2%, unu balore pius bassu de sa media natzionalema chi in donzi casu cunfirmat una tendèntzia importante.

Su disvàriu intre su chi su servìtziu sanitàriu pùbbricu resurtat a garantire e su chi benit delegadu a su privadu si refletet in deretu subra de sas famìlias. Intre su 2016 e su 2023, s’ispesa agguantada dae sos tzitadinos pro si bortare a istruturas sanitàrias privadas est creschida de su 137%, passende dae pagu prus de 3 miliardos a prus de 7,2 miliardos de èuros. Unu accreschimentu chi non pertoccat solu prestatziones ispetzialìsticas, ma fintzas servìtzios netzessàrios chi giai non sunt prus a disponimentu in tempus zustu in su sistema pùbbricu.

Sa cunsighèntzia est de una natzione in ube s’atzessu a sas curas divenit semper prus diffitzile. Listas de isettu longas, mancàntzias de personale e imbestimentos chi non bastant addescant unu assentu in ube chie si lu podet permittere si bortat a su privadu, mentres àteros renùntziant a esames, bìsitas o teràpias de fundamentu.

Unu cuadru chi torrat a ghettare sa dibatta subra de sa netzessidade de afortigare su servìtziu pùbbricu, garantinde cabidas, prozettazione e capatzidade organizativa.

“Attività realizzata con il contributo della Regione Sardegna – IMPRENTAS 2024- 2025.LR22/2018, art.22”