Rossana est unu robot assistente de biblioteca capatzu de interagire cun is bisitadores averiguende sa disponibilidade de is libros rechestos e acumpangende is impitadores a is parastàgios acanta sunt collocados.

Presentada is dies coladas in Casteddu, Rossana at leadu su nùmene de s’acrònimu de su sistema operativu Ros – Robot operating system -, e est su primu robot antropomorfu de su Crs4, su Tzentru de chirca de su Parcu sientìficu e tecnològicu de sa Sardigna, isvilupadu in collaboratzione cun Athlos, azienda ispetzializada in intelligèntzia artifitziale e interatzione tra òmine e màchina.

Su màrchiu ‘Rossana’ est istadu depositadu pro identificare s’hardware, is cumponentes fìsicos e su software de movimentu de su robot. In custu progetu, s’azienda at ativadu unu sistema cunversatzionale avantzadu realizadu a posta pro su robot, cun unu ‘cherbeddu’ chi est a tretu de cumprèndere, allegare, subènnere e de imparare. In prus, gràtzias a una memòria esperientziale basada subra su reconnoschimentu visivu de is ddi chistionant, podet gestire arresonos personalizados.  Su robot est ispetzializadu comente un’assistente bibliotecàriu chi donat inditos subra is libros e subra is autores presentes, e prus in generale subra àteros autores e volùmenes. Sa màchina si prestat a àteras isperimentatziones e tenet potentzialidades mannas de isvilupu in pro su chi pertocat s’interatzione cun s’ambiente esternu.

Massimo Deriu, tecnòlogu de su CRS4, paris cun is giòvanos collegas Federico Bachis e Marco Massa, est su chi at presentadu dimanda de brevetu de su sistema de navigatzione “a su serradu” chi permitit a su robot de si mòvere in intro de un’ispàtziu fìsicu limitadu.

Su protòtipu est su resurtadu finale de su progetu cramadu “Robotika”, finantziadu dae Sardegna Ricerche cun 300.000 èuros, chi previdiat s’isvilupu de unu protòtipu de robot fìsicu cunversatzionale. S’isperimentatzione, fata belle totu durante su segundu acorru causadu dae sa pandemia, est istada portada a in antis in is laboratòrios de su CRS4, cuncordados pro s’ocasione comente chi èsserent is aposentos de una biblioteca.

Attività realizzata col contributo della Regione Sardegna – IMPRENTAS 2020-2021. LR 22/2018, art. 22

Calidade de s’ària in Sardigna: unu cuadru intreu chi faghet coraggiu.

Sa Sardigna registrat in su 2024 unu cuadru intreu positivu subra de sa calidade de s’ària, mancari cun calicuna dificultade in alas suta custante osservassione. Est su chi cumparit dae sa Relatzione annua subra de sa calidade de s’ària preparada dae s’Arpas. In s’ala  de Casteddu, chi cumprendet ses comunos e tres logos de osservassione, non sunt istados agatados codiamentos de sas affrontaduras de sa leze. Sas bessidas printzipales de bogada abbarant su tràficu, su calllentamentu de sas domos e sas attividades portuales, aeroportuales e ferroviarias.

Fintzas in sas alas urbanas de Tàtari e Terranoa sa situatzione abbarrat firma e in sas affrontatziones de sa leze. In Tàtari sas bessidas bènint printzipalmente dae su tràficu e dae su callentamentu de sas domos, mentres in Terranoa sunt de importu fintzas sas attividades portuales e aeroportuales. In ambas alas non sunt istados iscobertos codiamentos de sos valores de affrontamentu.

Attentzione particulare benit dae sas alas industriales. In s’ala de Assèmini-Maccrarieddu si cunfirmat una minimada a pagu a pagu de sos livellos de anidride solforosa, in lìnia cun s’inclinu de sos ùrtimos annos.

In s’ala de Sarrocu sos livellos mèdios de benzolo sunt in minimamentu rispetu a sos annos colados, chene codiamentos de sas affrontaduras; si registrant oras de punta in calicuna ocasione, ma no medas de ponnere difficultades. S’ala de Portescusu-Portovesme, caraterizada dae unu carrigu mannu de bogadas, mantenet una situatzione medrada. A s’acabu, in s’ala industriale de Portu Turres sos valores de sos impestadura resurtant lebados e totu intro  de sas affrontaduras de sa leze.

In sas alas rurales, sos sete logos de osservassione cunfirmant valores firmos e in manera làsca intro de sos lìmites de sa leze. S’indittadore ozono si mantenet intro de s’affrontadura, mentres sa caraterizatzione de sos prueres fines pro metallos pesantes mustrat valores sutta  de sas affrontaduras e de sos iscopos de sa leze.

“Attività realizzata con il contributo della Regione Sardegna – IMPRENTAS 2024- 2025.LR22/2018, art.22”