Su nùmeru chi dd’ant intregadu est su 01, e est de bonu augùriu: Francesca Ena, giai Miss Alpitour Sardigna, at a èssere s’ùnica rapresentante sarda a Miss Itàlia 2017, su cuncursu chi dae 78 annos eleghet sa fèmina prus bella de Itàlia.

Francesca Ena, casteddaja, 24 annos, est arta 1,74, tenet sos pilos e sos ogros colore de castàngia e at ammaliadu sos giùighes de su cuncursu de bellesa gràtzias a su sorrisu suo incantatore. De ratza isvedesa traballat comente asegretària in un’istùdiu legale. Su bisu suo est su de abèrrere un’asilu nidu.

Una parifa de annos a oe at rapresentadu s’Itàlia in unu cungressu a pitzu sa salude e su turismu in Congo. Miss Itàlia 2017 at a andare in direta sàbadu su 9 de argiolas in su canale La7, in direta dae Jesolo.

Su bistire de sos Mamutzones: identidade e misteriu de sa Barbàgia

Su bistire de sos Mamutzones est unu de sos sìmbulos prus antigos e reconnoschìbiles de sa Sardigna de su connottu, unu bistire chi arregat seculos de istòria, ritos e signifficu. Ligadu a su carrasegare de Mamujada, in su coro de sa Barbàgia, est una de sas espressiones prus cadrias e misteriosas de sa cultura sarda.

Su bistire est fattu de pedde de berbeghe niedda, caratza de linna iscura e sonàzzos ghettados in sas palas. D’onzi elementu tenet unu balore simbòlicu pretzisu: sa pedde ammentat su ligàmene cun sa natura e su mundu pastorale, sa caratza mustrat sa cara àrcaica de s’òmine chi si trasformat in ispìritu, mentres chi sos sonàzzos batent, cun su ritmu fundudu insoro, una boghe antiga chi sonat in sos carruzzos de sa bidda.

Su pesu de su costumene podet passare sos 30 kilos, pro neghe de sos sonàzzos mannos de brunzu fìssados in d’una istrutura de coriu. Si lu pònnere recherret fortza fisica, ma fintzas cuntzentratzione e rispetu pro su connottu. Su movimentu de sos Mamutzones est lentu e cadentzadu, acumpanzadu dae sos Issohadores, friguras bestidas de biancu e ruju chi los ghìant e los inghìriant in sa protzessione.

S’orìgine de custa mascara est cuada dae su misteriu. Carchi istudiosu dda ligat a ritos de fertilitade o de passàgiu intre sas istajones, àteros a tzerimònias de amparu e purificatzione. In donzi casu, su bistire de sos Mamutzones sighit a rapresentare una forma de memòria coletiva, unu connottu bivu chi aunid sa comunidade e affaschinat bisitadores dae totu su mundu.

Oe su bistire est custòidu e tramandadu cun orgòlliu, sìmbulu de identidade, resistèntzia e apartenèntzia. Si lu pònnere no est unu gestu folclorìsticu simple, ma un’atu de continuitade cun su tempus coladu, una manera pro ammentare chi sa Sardigna prus autèntica bivet ancora, in su sonu de sos sonàzzos e in su passu lentu de sos Mamutzones in soro.

“Attività realizzata con il contributo della Regione Sardegna – IMPRENTAS 2024- 2025.LR22/2018, art.22”