Amus intervistadu a su sìndigu de Irbono Andrea Piroddi, cummertzialista connotu e amantiosu mannu de sa bidda sua, chi cun grandu impignu ghiat dae su 2013. Acò s’intervista.

Bonas dies Sìndigu. Cales sunt istados is motivos chi dd’ant cumbintu a s’impignare pro sa bidda sua?

Medas bortas mi so chesciadu ca is polìticos nostros no ischiant amministrare bene sa cosa pùblica. Tando apo pensadu. E pro ite no bi provo deo? Pro mie est istada una iscummissa!

In unu comunu is cosas de fàghere sunt medas, ma cales sunt is cosas prus pretzisas a fàghere?

Dae in deretura amus donadu sa prioridade màssima a s’iscola e a is servìtzios sotziales, a solos rapresentant su 50% de totu su bilàntziu comunale. Una de is prus mannas soddisfatziones mias est cussa de èssere renèssidu a istituire su servìtziu de su “dopo-scuola” pro is elementares. Gràtzias a custa atividade is pipios podent abarrare peri a merie. In custu tempus is iscolanos sunt sighidos de assistentes capassas chi ddos agiuant a fàghere is còmpitos e a recuperare is matèrias acanta andant male.

In custu perìodu in Ogiastra si intendet chistionare meda de infrastruturas e de sa netzessidade de adeguare is caminos, is impiantos isportivos e is servìtzios pùblicos pro more de favorire sa vida de is tzitadinos, s’isvilupu econòmicu e s’unione sotziale. Calis sunt istadas is initziativas chi ais leadu bois cunforma a custos argumentos

is cosas dae fàghere diant a èssere medas, ma nos tocat semper a fàghere is contos cun sa mancàntzia de fundos o cun is vìnculos postos dae su “patu de istabilidade”. In ogna manera semus renèssidos a concruire unas òpera de grandu importu comente sa burra sintètica de su campu isportivu comunale e a incumentzare su impedradu in su cursu e acontzare su caminu de Mareias leadu de s’ùrtima temporada.

Sa chida colada, nois de Vistanet amus postu in evidèntzia su arrennegu suo in Facebook contra a is chi fùliant s’àliga fatu de is caminos. Cales sunt is provedimentos ais leadu pro firmare custa intziviltade?

No est pro retòrica si naro ca su respetu pro s’ambiente est che a su rispetu chi si devet tènnere pro nois etotu. Duncas amus a chircare a in antis de totu de nche bogare custu malu costùmene de sa gente in duas maneras: primu de totu punende is colpèvoles cun penas e multas severas: segundu promovende initziativas chi serbant a fàghere cumprèndere a is pipios e a is generatziones noas ca sa natura tocat a dda rispetare. Cunforma a custu amus giai fatu unas festas de sa mata e is dies de s’ambiente in collaboratzione cun su Ministèriu de s’ambiente.

A parti de s’ambiente, una cosa de importu mannu est su patrimòniu archeològicu. In cale manera ais valorizadu custa sienda manna?

Is sartu de Irbono ddoe tenet 14 àreas de interessu archeològicu, ma oe in die, pro more de su pagu dinari, podimus valorizare petzi su situ archeològicu de Scerì.

Irbono est una bidda cun unu setore artigianale meda isvilupadu, ma però s’economia sua si basat peri a pitzu de s’artigianadu. In cale manera sa massaria e s’artesania benint valorizados dae s’amministratzione sua?

Semus semper atentos a is esigèntzias de custos duos setores de s’economia nostra, tantu ca “Pane e ògiu”, sa sagra chi faghimus in bidda cada atongile, l’amus imbentada pròpiu pro promòvere is produtos artigianales e agrìculos.

A fàghere su sìndigu de seguru donat soddisfatziones mesa ma cales sunt is incumbenientes?

Sa cosa lègia est ca custa ocupatzione mi leat meda tempus a sa famìllia mia. Dèdico tropu pagu tempus a pobidda e a fìgios mios.

In su mese de argiolas sa Provìntzia de s’Ogiastra at a serrare. Mancari gosi però, dae meditu esistint unos entes intermèdios comente a is uniones de is comunos ca tenent meda cumpetèntzias. Custos entes, segundu issu, ant a pòdere pigare su postu de sa Provìntzia?

S’Unione de is comunos nostra, Barì, Loceri, Elini, e Àrthana, est una tra is mègius de Sardigna, ma non at a pigare mai is funtziones e su rolu chi tenet Provìntzia.

Nugoro tzelebrat Grassia Deledda: sa domo museu chi contat sa vida de s’iscrittora premiu Nobel.

In Nugoro, in su coro de sa Sardigna, bi est sa domo in sa cale est naschida Grassia Deledda, s’unica iscrittora italiana chi at binchidu su premiu Nobel po sa litteradura. Oe, sa domo est divennida unu museu, apparande a sos bisitadores s’opportunidade de si affundare in sa vida e in s’opera di una de sas friguras pius importantes de sa litteradura italiana de su Noighentos.

Sa Domo Museu Grassia Deledda custoit sos oggettos personales, documentos, fottograffias e documentos iscrittos a manu chi permittint de iscoperrere non solu s’iscrittora, ma fintzas sa femina, su cuntestu de sa famiglia e su ligamene fungudu cun sa terra sua. Passizzande intre sas istantzias, est possibile torrare a bivere s’atmosfera de su incumintzu de su Noighentos e alcansare s’ispiratzione chi at ghiadu medas de sas operas suas, dedicadas a sa vida de donzi die, a su connottu e a sas tribulias de sa Sardigna.

Su museu non si allindat a contare sa vida privada de sa Deledda: proponnet fintzas caminos a tema ligados a sos romanzos suos, a s’attividade litteraria sua e a su riconnoschimentu internatzionale de su Premiu Nobel, retzidu in su 1926. Intre apparadas a tempus, abbenimetos culturales e letturas pubbricas, sa Domo Museu si ponet comente logu de addobiu e devuccamentu capatze de accostare sas ingendras novas a sa connoschentzia de s’iscrittura e de s’istoria litteraria sarda.

Bisitare sa Domo Museu Grassia Deledda cheret narrere faghere uni biazu in su tempus e in sa cultura de s’isula, cumprendinde cantu sa Sardigna eppat influentzadu sas operas suas e comente s’iscrittora siat resessida a revertire istorias locales in contos universales, appretziados in tottu su mundu.Su Museu est oe no solu unu donu a sa memoria de GrassiaDeledda, ma puru unu puntu de relata po su turismu culturale e litterariu, chi dat balore a sa ricchesa istorica e artistica de sa tzittade de Nugoro.

Attività realizzata col contributo della Regione Sardegna — IMPRENTAS 2024-2025. LR 22/2018, art. 22