Amus intervistadu a su sìndigu de Irbono Andrea Piroddi, cummertzialista connotu e amantiosu mannu de sa bidda sua, chi cun grandu impignu ghiat dae su 2013. Acò s’intervista.

Bonas dies Sìndigu. Cales sunt istados is motivos chi dd’ant cumbintu a s’impignare pro sa bidda sua?

Medas bortas mi so chesciadu ca is polìticos nostros no ischiant amministrare bene sa cosa pùblica. Tando apo pensadu. E pro ite no bi provo deo? Pro mie est istada una iscummissa!

In unu comunu is cosas de fàghere sunt medas, ma cales sunt is cosas prus pretzisas a fàghere?

Dae in deretura amus donadu sa prioridade màssima a s’iscola e a is servìtzios sotziales, a solos rapresentant su 50% de totu su bilàntziu comunale. Una de is prus mannas soddisfatziones mias est cussa de èssere renèssidu a istituire su servìtziu de su “dopo-scuola” pro is elementares. Gràtzias a custa atividade is pipios podent abarrare peri a merie. In custu tempus is iscolanos sunt sighidos de assistentes capassas chi ddos agiuant a fàghere is còmpitos e a recuperare is matèrias acanta andant male.

In custu perìodu in Ogiastra si intendet chistionare meda de infrastruturas e de sa netzessidade de adeguare is caminos, is impiantos isportivos e is servìtzios pùblicos pro more de favorire sa vida de is tzitadinos, s’isvilupu econòmicu e s’unione sotziale. Calis sunt istadas is initziativas chi ais leadu bois cunforma a custos argumentos

is cosas dae fàghere diant a èssere medas, ma nos tocat semper a fàghere is contos cun sa mancàntzia de fundos o cun is vìnculos postos dae su “patu de istabilidade”. In ogna manera semus renèssidos a concruire unas òpera de grandu importu comente sa burra sintètica de su campu isportivu comunale e a incumentzare su impedradu in su cursu e acontzare su caminu de Mareias leadu de s’ùrtima temporada.

Sa chida colada, nois de Vistanet amus postu in evidèntzia su arrennegu suo in Facebook contra a is chi fùliant s’àliga fatu de is caminos. Cales sunt is provedimentos ais leadu pro firmare custa intziviltade?

No est pro retòrica si naro ca su respetu pro s’ambiente est che a su rispetu chi si devet tènnere pro nois etotu. Duncas amus a chircare a in antis de totu de nche bogare custu malu costùmene de sa gente in duas maneras: primu de totu punende is colpèvoles cun penas e multas severas: segundu promovende initziativas chi serbant a fàghere cumprèndere a is pipios e a is generatziones noas ca sa natura tocat a dda rispetare. Cunforma a custu amus giai fatu unas festas de sa mata e is dies de s’ambiente in collaboratzione cun su Ministèriu de s’ambiente.

A parti de s’ambiente, una cosa de importu mannu est su patrimòniu archeològicu. In cale manera ais valorizadu custa sienda manna?

Is sartu de Irbono ddoe tenet 14 àreas de interessu archeològicu, ma oe in die, pro more de su pagu dinari, podimus valorizare petzi su situ archeològicu de Scerì.

Irbono est una bidda cun unu setore artigianale meda isvilupadu, ma però s’economia sua si basat peri a pitzu de s’artigianadu. In cale manera sa massaria e s’artesania benint valorizados dae s’amministratzione sua?

Semus semper atentos a is esigèntzias de custos duos setores de s’economia nostra, tantu ca “Pane e ògiu”, sa sagra chi faghimus in bidda cada atongile, l’amus imbentada pròpiu pro promòvere is produtos artigianales e agrìculos.

A fàghere su sìndigu de seguru donat soddisfatziones mesa ma cales sunt is incumbenientes?

Sa cosa lègia est ca custa ocupatzione mi leat meda tempus a sa famìllia mia. Dèdico tropu pagu tempus a pobidda e a fìgios mios.

In su mese de argiolas sa Provìntzia de s’Ogiastra at a serrare. Mancari gosi però, dae meditu esistint unos entes intermèdios comente a is uniones de is comunos ca tenent meda cumpetèntzias. Custos entes, segundu issu, ant a pòdere pigare su postu de sa Provìntzia?

S’Unione de is comunos nostra, Barì, Loceri, Elini, e Àrthana, est una tra is mègius de Sardigna, ma non at a pigare mai is funtziones e su rolu chi tenet Provìntzia.

At binchidu sos duos miliones de bisualissassiones su video pubbricadu supra sos canales social uffitziales de ExpoItalia e dedicadu a sos Zigantes de Mont’e Prama, interpretes de sa partetzipassione italiana a s’Expo 2025 de Osaka. Unu sutzessu chi cunfirmat s’interessu internatzionale mannu po custos istravanados testimonzos de s’antiga tzivilidade nuragica.

Sas istatuas, presentes in Giappone cun battoro copias in 3D, in mesu de sas cales sas conas Efis e Gherreri, che sunt bistadas leadas a Osaka gratzias a s’interessamentu de sa Fundatzione Mont’e Prama, chi at curadu donzi partigulare de su disignu apparadu. “ Unu elementu chi testimonzat s’attentzione internatzionale manna po custa importante testimonia de s’istoria”, at nadu Mario Vattani,cummissariu istravanadu po s’Expo.

Po Antony Muroni, presidente de sa Fundatzione Mont’e Prama, est unu risurtadu desampladu, fruttu de una cooperassione forte intre istitussiones e cultura. “Sos Zigantes sunt su coro chi toccheddat de un’esperientzia chi tzelebrat su faeddu intre passadu e tempus de oe”, at nadu. Muroni at puru ammentadu comente, cun dinari propriu, sa Fundatzione eppat assiguradu fintzas s’ispeditzione de sas pedras sonantes de Pinuccio Sciola, issas puru in mustra in Osaka e accasazzadas cun interessu mannu dae su pubbricu.

Sa partetzipassione de sa Fundatzione Mont’e Prama a s’Expo faghet parte de unu disignu de tres annos partidu in su mese de nadale de su 2024 in s’ambasciada italiana de Tokyo e finantziadu de su tottu dae sa Fundatzione de Sardigna. Su caminu culturale at andare a daenanti fintzas a su 2026, cun s’intentu ambitziosu meda de che leare sos Zigantes in d’una de sas pius de archida realtades museales  de Tokyo.

Galabera e partetzipassione ant marcadu fintzas s’abbenimentu accasazzadu in “Domo Sardigna”, in su mentres de sa serana dedicada a s’iscrocca e sas dittas de s’isula.

Attività realizzata col contributo della Regione Sardegna — IMPRENTAS 2024-2025. LR 22/2018, art. 22