Bessit in custas dies su traballu literàriu nou de Simonetta Delussu, insinnante e iscritora de Tertenia. A pustis de medas annos de chircas e iscumbatas subra de is brùgias, de is cogas e de is usàntzias funeràrias de sa Sardigna, ocannu s’iscritora terteniesa at afrontadu un’àteru tema: su delitu de onore. S’òpera literària sua, intitulada “Su delitu de onore in Sardigna” est s’istòria verdadera de Irene Biolchini, una fèmina giòvana de Tertenia chi in su 1923 fiat istada lassada dae s’isposu pròpiu cando isetaiat unu fìgiu dae issu. Custa pitzoca, contat s’iscritora, pro sa birgòngia, pigat su determinu de si nde leare sa vida a manu sua, ma in deretura si rendet contu ca peri su criu chi portat in bentre si diat èssere mortu paris cun issa. Tando sellat de si vengare cun chie l’aiat abbandonada. Gràtzias a s’amigàntzia cun su bandidu artzanesu Samuele Stochinu, agatat sa fortza e su coràgiu e, in una die frita e nuilosa de su mese de ladàmene, pigat de manu e ochit su pitzocu suo cun una iscopetada a conca.

Sardigna, torrat sa limba bleu: in austu iscopertos 9 logos deinfetzione.

In d’unu mese 48 animales cundidos e 13 mortos. Addurant sutta de osservatzione puru sa Frebba de su Nilu e sa dermatite nodulare de sas baccas. Cun s’arrivu de sas temperaduras artas, in Sardigna torrat fintzas sa Limba bleu, sa maladia chi corpat sos gramuladores e chi in sos annos passados aiat postu in brinugu medas pesamentos de s’isula.

Secundu s’urtimu azzoronamentu sunt 9 sos logos de infetzione de Blue Tongue chi si sunt isviluppados in s’isula in su mese de austu, a sos
cales si azzunghent sos 15 de su mese de triulas, po una summa de 24 in s’istiu 2025. In austu, sos locos pius corpados sunt bistados Casteddu cun 2, su nugoresu cun d’unu e mescamente s’Ozzastra cun 6. In tottu sunt bistados cuntagiados 48 animales supra 2.084 presentes in sas zuras interessadas, cun 13 animales mortso po su virus.

Sa diffusione in Sardigna est mescamente de su tipu 8, giai connoschidu in sos annos passados, ma nde sunt bistados agattados fintzas de su 3 e 4, cunfirmande sa variedade de su virus chi est circulande in s’iscrocca. Sa Blue Tongue no est unu perigulu po s’omine, ma podet corpare in manera grae berbeghese, crapas e baccas, faghinde dannos meda a livellu accolomicu e de produssione. Sa trasmissione arrivat cun sa puntura de arrabbios pitticcos, sos culicoides, chi agattant in sas dies cardas e umidas sas cunditziones ideales po si ammanniare.

In pius de sa Limba bleu,sos controllos in Sardigna si sunt faghinde puru po atteras maladias virales: Sa Frebba de su Nilu Occidentale e sa dermatite nodulare de sas baccas. Sas autoridades invitant sos pesadores e sos chi tribagliant in cussu campu de bistare attentos, rispettare sa biosicuresa e azzuare sos veterinarios po sinzalare donzi casu suspettu.

Attività realizzata col contributo della Regione Sardegna — IMPRENTAS 2024-2025. LR 22/2018, art. 22