Su de is trasportos in Sardigna est un’argumentu dìligu meda, dae semper. Pagos, male organizados e caros che fogu. Mancu male chi in custas dies dae su Consìgiu Regionale sunt lòmpidas bonas noas. E, intendide totu cantos, custas noas pertocant is giòvanos (dae semper is prus danneficados). Sa noa, dereta dereta de bessire, faghet tènnere ispetu bonu: is pitzocos e is pitzocas dae 14 a 27 annos ant a biagiare de badas  in is naves de sa Flota Sarda S.p.a. Custa cumpangia de navigatzione noa est istada chèrfia dae sa Regione Sardigna pro more de chircare de isfrancare s’ìsula nostra dae s’egemonia istòrica de sa Tirrènia. Sa summa istantziada pro permìtere a is prus giòvanos de si pòdere ispostare sena ispatzare mancu unu soddu cun is traghetos regionales, dae sa Sardigna e bie sa Sardigna, est de 2 miliones de èuros. Custa, mancari pitica, est una rivolutzione de importu mannu pro sa terra nostra, pro ite at a fàghere a manera chi mìgias de pitzocos e pitzocas potzant biagiare cun fatzilidade, sena pensamentos e sena isetare a is ofertas raras o a su perìodu de eletzione pro torrare in sa pàtria issoro.

Su bistire de sos Mamutzones: identidade e misteriu de sa Barbàgia

Su bistire de sos Mamutzones est unu de sos sìmbulos prus antigos e reconnoschìbiles de sa Sardigna de su connottu, unu bistire chi arregat seculos de istòria, ritos e signifficu. Ligadu a su carrasegare de Mamujada, in su coro de sa Barbàgia, est una de sas espressiones prus cadrias e misteriosas de sa cultura sarda.

Su bistire est fattu de pedde de berbeghe niedda, caratza de linna iscura e sonàzzos ghettados in sas palas. D’onzi elementu tenet unu balore simbòlicu pretzisu: sa pedde ammentat su ligàmene cun sa natura e su mundu pastorale, sa caratza mustrat sa cara àrcaica de s’òmine chi si trasformat in ispìritu, mentres chi sos sonàzzos batent, cun su ritmu fundudu insoro, una boghe antiga chi sonat in sos carruzzos de sa bidda.

Su pesu de su costumene podet passare sos 30 kilos, pro neghe de sos sonàzzos mannos de brunzu fìssados in d’una istrutura de coriu. Si lu pònnere recherret fortza fisica, ma fintzas cuntzentratzione e rispetu pro su connottu. Su movimentu de sos Mamutzones est lentu e cadentzadu, acumpanzadu dae sos Issohadores, friguras bestidas de biancu e ruju chi los ghìant e los inghìriant in sa protzessione.

S’orìgine de custa mascara est cuada dae su misteriu. Carchi istudiosu dda ligat a ritos de fertilitade o de passàgiu intre sas istajones, àteros a tzerimònias de amparu e purificatzione. In donzi casu, su bistire de sos Mamutzones sighit a rapresentare una forma de memòria coletiva, unu connottu bivu chi aunid sa comunidade e affaschinat bisitadores dae totu su mundu.

Oe su bistire est custòidu e tramandadu cun orgòlliu, sìmbulu de identidade, resistèntzia e apartenèntzia. Si lu pònnere no est unu gestu folclorìsticu simple, ma un’atu de continuitade cun su tempus coladu, una manera pro ammentare chi sa Sardigna prus autèntica bivet ancora, in su sonu de sos sonàzzos e in su passu lentu de sos Mamutzones in soro.

“Attività realizzata con il contributo della Regione Sardegna – IMPRENTAS 2024- 2025.LR22/2018, art.22”