Su 22 de onniasantu a is 16.00, in is locales de s’istatzione marìtima de Àrbatax at a èssere aparitzada una mustra de is progetos fatos pro su cuncursu  pro sa recalificatzione de su pratzale de is Pedras Rùbias, o Rocce Rosse, bandidu dae s’Assessoradu de is Traballos Pùblicos de sa Comuna de Tortolì. S’amministratzione comunale de Tortolì-Àrbatax, in paris cun su Sìndigu Mimmo Lerede ant a presentare is binchidores de su cuncursu chi at bidu sa partetzipatzione de 72 cuncurrentes e at interessadu istùdios professionales de medas logos de Sardigna e de Itàlia.

In is dies coladas su giornale econòmicu “Il Sole 24 ore”  in s’insertu “Progetti e Concorsi “ at publicadu su nùmene de su binchidore, s’ingenneri Luca Peralta,  (nàschidu in Carbònia, 41 annos), in paris a Giovanni Dessì e Franco Niffoi  chi, cun is istudiantes de sa Penn State University de Roma, s’ant agiudicadu su prèmiu de 12 mìgia èuros. Grandu satisfatzione de s’Assessore de is Traballos Pùblicos de Tortolì Paolo Stochino : “Una resèssida chi ponet a notu s’importu chi Àrbatax tenet- at nadu s’assessore- a su puntu chi podet finas èssere cunsiderada su sìmbulu turìsticu de s’Ogiastra intrea!”. Is tzitadinos chi ant a leare parte a sa mustra de is progetos ant a pòdere espressare su pàrrere issoro subra is òperas in cuncursu.

Carbònia, su Museo de su Carbone: unu viazu in sos tempos de sa memòria de su Sulcis de sas minas.

In su corizone de Carbònia, a intro de sa ‘idditzola de de Serbariu, b’at a dies de oe unu de sos museos pius de importu de sa Sardigna. Est su Museo de su Carbone, chi est dedicadu a s’istoria de sas minas. Est unu logu chi nos contat non solu s’istoria de cussu logu, ma fintzas sa vida de òmines e fèminas chi po annos e annos ant triballiadu in cussas minas.

Serbariu, inube si triballiaiat dae su 1937 a su 1964, fuit comente una funtana de abba semper bundante, inube sa zente si nche catzaiat su sìdiu de su tribàlliu. Est cussu su logu chi at batidu dinare meda a sa zona, ma puru energia manna a totu s’Itàlia. Su carbone de cussas minas, infatis, daiat tribàlliu a sas fàbricas, a sas tzentrales e a sas ferrovias, diveninde motore de modernizatzione industriale de totu sa natzione nostra.

Addaghi ant serradu sas minas, cussos logos pariat chi nos nche los depimus ismentigare, ca pariat chi non b’aperat abbarradu pius nudda. Invetze, b’ant fatu unu prozetu de recùperu e de valorizatzione manna, dande vida noa a totu cussos logos, chi sunt divènnidos unu museo chi, ancora a dies de oe, betat a pare sa memòria istòrica, sa didatica e sa capatzidade de divulgatzione.

Po chie andat a bìere custu museo, b’at paritzos zassos de visitare. B’est sa lampisteria, chi est su logu inube b’at una mostra chi est aberta totu s’annu e chi nos contat s’istòria de su carbone, de sa mina e de sos caragolos suos,ma puru de sa ‘idda de Carbònia, nàschida in su 1938 po retzire sas famìlias de sos triballiantes. Incue b’at unu muntone de làmpanas antigas chi si impreaiant in sas minas, ma b’at fintzas trastes e documentos, filmigheddos de sos tempos de tando fatos a sos triballiantes e puru intervistas fatas addaghi sa mina fuit zai serrada.

B’at puru fotografias meda de una bellesa rara. In custos caragolos e percolos chi nos permitint de atraessare sa mina, si podent bìere totu sos logos chi cada die sos minadores pupulaiant addaghi andaiant a triballiare. In sa sala Argani bi sunt poi totu sas màchinas chi permitiant su tribàlliu a tempos de tando.

Attività realizzata col contributo della Regione Sardegna — IMPRENTAS 2024-2025. LR 22/2018, art. 22