Jannik Sinner torrat a iscriere s’istoria de su tennis italianu e de su mundu. Cun d’una prestassione perfetta, s’italianu at triunfadu in sa finale de sos Austrialian Open 2025, derrottande su tedescu Alexander Zverev in solu tres set cun su punteggiu de 6-3, 7-6, 6-3.

Cun custa binta, Sinner conchistat su terzu titulu suo de Slam e si cunfirmat su numeru unu chentza chistione in su tennis, bintrande in sos pius importantes campiones chi sunt capatzes de mantennere unu poderiu chi ischitzat in sas garas pius mannas.

Sinner, chi si presentaiat a s’urtima gara de Melbourne inube aiat perdidu solu duos set, no at dassadu iscampu a Zverev. Su tedescu, chi fit chircande su primu Slam suo, est bistadu abbuttinadu dae sa fortesa e sa cuncentrazione de su color’e aera, chi non li at cuntzedidu nemancu una boccia break in tottu sa partida. Sa partida est durada pius pagu de duas oras e barantachimbe minutos, in su mentres de sa cale Sinner at mustradu unu tennis lughente e cun sa mente chi non si podiat binchere.

Zverev, chi comente si est potidu biere fit iscorazadu e binchidu, no at potidu faghere atteru chi tzelebrare s’avversariu suo. “Ses troppu forte, su beru numeru unu,” at nadu su tedescu a sa fine de sa gara. Unu gestu de isportividade manna abberu chi Sinner at torradu in presse andande a consolare su ribale, mustrande un’attera borta sa classe sua fintzas fora de su campu.

Cun custa vittoria, Jannik Sinner cunfirmat su poderiu assoludu suo in sas garas Slam supra su cimentu, arrivande a sa tzifra impressionante de 21 binchidas una fattu de s’attera in custa classe. At binchidu 87 de sos urtimos 98 set chi at fattu e at binchidu 37 de sas urtimas 38 garas chi at giogadu, affortigande sa posissione sua de leader chentza discussione de su rogliu.

“ Seu cuntentu meda de comente appo guvernadu sa gara,” at cummentadu Sinner. “Cando so sutta de pressione, resesso a agattare sa cuntzentrzione mia e a giogare su menzus tennis meu. Su team meu est una parte de fundamentu de custu sutzessu, e dedigo custa binchida a sa famiglia mia e a chie tribagliat cun mene donzi die.”

A solu 23 annos, Jannik Sinner at giai arrogadu paritzos record e paret chi siat destinadu a dominare sa bista de su tennis mondiale po atteros meda annos. Cun su bis in Melbourne, chi si azzunghet a su triunfu a sos US Open 2024, su color’e aera est fraigande un’eredidade chi lu bettat in mesu de sos pius mannos de semper.

Attività realizzata col contributo della Regione Sardegna — IMPRENTAS 2024-2025. LR 22/2018, art. 22

Sa Sardigna de su rennu: unu tempus de autonomia e podere locale in s’ìsula medievale.

S’istòria medievale de sa Sardigna est sinzalada dae unu tempus ùnicu, cussu de sos zuigados, rennos autònomos chi ant caraterizadu s’ìsula intre s’XI e su XIV sèculos. Custos istados pitticcos, nàschidos a pustis de s’abbasciamentu de gadimentu de su podere bizantinu e de sas incurtziones àrabas, rapresentant unu capìtulu de fundamentu pro cumprèndere s’identidade istòrica e polìtica de sa Sardigna.

A pustis de sa fine de su poderiu bizantinu, s’ìsula s’est ispartida in rennos autònomos guvernados dae zùighes, friguras chi auniant funtziones polìticas, militares e zudiziàrias. Sos zudicados fiant ghìados dae famìllias nòbiles locales e si fundaiant subra unu assentu amministrativu e zurìdicu avanzadu pro cussu tempus. A su cumintzu si nche contaiant bator printzipales: su Zudicadu de Casteddu, su Zudicadu de Arbarèe, su Zudicadu de Torres (o Logudoro) e su Zudicadu de Gaddura.

Donzi zudicadu teniat capitale, esèrtzitu, leges suas e una istrutura amministrativa autònoma, chi permitiat de guvernare un’ iscrocca ispartida comente cussa sarda. Su podere de sos zùighes non fiat assoludu: s’azzudaiant cun unu cunsìziu de nòbiles e funtzionàrios locales chi los azuaiant a leare detzisiones.

Sa leze iscrita, connota comente Carta de Logu, mescamente in su Zudicadu de Arbarèe, regulaiat sa vida polìtica, econòmica e sotziale, istabilinde reglas tziviles e penales e amparande sos diritos de sos tzitadinos. Custu còdighe legale fiat un’istrumentu avanzadu pro cussu tempus e at influentzadu sa legisladura sarda in sos sèculos a pustis.

Sos zudicados, puru essende indipendentes, non ant bìvidu mai isulados: sas bèndidas issoro fiant ligadas a s’istrinta  a sas potèntzias de su Mediterràneu, comente Pisa, Gènova, Aragona e su Papadu. A mesu de alliantzas, cojas e gherras, ant chircadu de deffèndere s’autonomia insoro e de affortigare su podere locale.

Intre totus, su Zudicadu de Arbarèe s’est distìntu pro sa resistèntzia a sas dominatziones istranzas, in particulare in su mentres de sa luta contra de sos aragonesos in su  sèculu XIV.

S’abbasciamentu  lentu  de sos zudicados at cumintzadu cun s’abbattigu de fora e cun sas lutas intro de issos. A sa fine de su sèculu XIV, s’Aragona est resurtada a cunchistare sa parte pius manna de s’ìsula, annetende sos territòrios de sos zudicados e revertinde sa Sardigna in una regione suta su controllu aragonesu. Comente si siat, sa memòria de sos zudicados e de sas lezes insoro est abarrada biva in sa cultura e in s’istòria locale.

“Attività realizzata con il contributo della Regione Sardegna – IMPRENTAS 2024- 2025.LR22/2018, art.22”