S’Italia si approntat a un’atzocchiu dae s’Articu chi at a battire una minimada de sas temperaduras, bentu forte e cundissiones de su tempus contrarias supra una parte manna de s’Italia, icluidinde abba troccosa e puru niadas.

Una massa de aria fritta de issida artica chi arrivat dae su Polo Nord, at attraessare s’Europa prima de arrivare a su Mediterraneu, ingendrande unu mumujone chi at a influentzare su tempus italianu in sas dies chi ant a bennere, accansande sa Sardigna.

Secundu sos calculos, fintzas a su fine chida bi ant essere condissiones de istabbilidade, cun abba in tottue supra sas regiones de su tzentru e de su mesudie, in manera particulare dae sa parte de su Mare Adriaticu e su Mesudie de s’Italia. Giovia at essere sa die in sa cale at a proere de pius, cun s’abba chi si at a podere revertire in nie supra sos 900-1.200 metros in sos Appenninos e supra atteros montes. In su mattessi tempus, bentu pius frittu dae su Nord e dae sa parte nord orientale at a faghere minimare sa temperadura in su Nord de s’Italia.

Sappadu 7 de Nadale s’aria fritta at a arrivare a sas Alpes, bintrande in su Mediterraneu siat dae s’adde de su Rodanu chi dae sa janna de sa Bora. Custu movimentu at a intzidare unu pejoru de su tempus, cun nie supra sas Alpes,Prealpes e su notte, fintzas supra sas campuras de Piemonte, Lombardia, Veneto e Friuli.

Dominiga 8 de Nadale at a sinzare sa chima de sa temporada. S’aria fritta at a bintrare in su Mediterraneu, iscadenande bentos fortes de Maistrale e bentu africanu, cun corfos de bentu de pius de 90 km/h. Marettadas in sas costas de su Mare Tirrenu, in manera particulare Liguria, Toscana, Lazio, Campania e Sardigna.

Sas regiones de su tzentru e de su mesudie ant a essere corpadas dae abba cadria e temporadas, e sas temperaduras pius bassas ant a battire su nie supra so Appenninos, chi ant a divennere biancos supra sos 1.000 metros. Sa Sardigna at a biere issa puru nivadas in proradas, unu abbenimentu chi non si biede a s’ispissu chi in custu tempus de s’annu.

Sas prenettas narant chi su clima at a divennere semper pius arritzonidu cun s’incumintzu de sa chida chi intrat. S’aria dae s’Articu at a sighire a creare istabbilidade mescamente in su Mesudie e supra sa Sardigna, cun su nie chi at a podere arrivare giai dae sos 600-800 metros. Sas cundissione de s’iberru posca ant a podere torrare un’attera borta a su Nord, abberinde unu periodu de frittu forte supra totta s’iscrocca natzionale.

Attività realizzata col contributo della Regione Sardegna — IMPRENTAS 2023-2024. LR 22/2018, art. 22

Sardigna e Corsica: duas ìsulas sorres unidas dae s’istòria, sa natura e s’identidade

Divididas dae solu dòighi chilòmetros de mare, Sardigna e Corsica cumpartzint meda de prus de una parte de Mediterràneu. Custas duas ìsulas mannas , una italiana e s’àtera frantzesa, sunt ligadas dae raighinas antigas, paesàgios chi si assimizant e una identidade culturale forte chi affundat sas orìgines suas in unu passadu cumune.

In su cursu de sos sèculos, Sardigna e Corsica ant cumpartzidu eventos polìticos e dominatziones chi si assimizaiant. Ambas duas fiant bistadas
populadas dae nuràgicos e torreanos – tziviltades megalìticas chi ant fraigadu turres de pedra cun funtziones de defensa e de credu – e chi pustis ant connotu sa presentzia de sos Fenìtzios, de sos Romanos e de sos Pisanos.

Dae su puntu paesagìsticu, sas duas ìsulas s’assimìzant in manera ispantosa. Ambas duas oferint montes agrestes, costeras taghientes, buscos de elighes e suerzu, playas biancas e unu mare cristallinu. Sas Buccas de Bonifàtziu, bratzu de mare istrintu chi ddas dividit, est una de sas zuras marinas prus faschinosas e bentosas de su Mediterràneu, riccas de biodiversidade e amparada dae riservas naturales in ambas duas costeras.

Fintzas in sa cultura, sas affinitades sunt importantes. Sas duas ìsulas mantènent traditziones linguìsticas e populares fortes: su corsu e su sardu apartènent a sa matessi famìllia linguìstica romàntzia e presentant assimigliantzias in sa fònetica e su lessicu sorprendentes . Sa mùsica populare e sos cantos polifònicos testimònziant custu lìgamine, gai comente sas festas religiosas, sos costùmenes traditzionales e s’artesanadu, in ue su lignu, sa suerzu e sos tessidos sunt protagonistas cumunes.

Sos sardos e sos còrsos cumpartzint fintzas una trassa carateriale chi si reconoschet: orgòlliu, atzàpu a sa terra propria e ispìritu indipendente. Ambas duas populatziones tenent una istòria de resistèntzia culturale e de defensa longa de s’autonomia insoro, medas bortas in cuntierra cun sas autoridades tzentrales.

“Attività realizzata con il contributo della Regione Sardegna – IMPRENTAS 2024- 2025.LR22/2018, art.22”