Su diabete, imparis cun sa grassesa, apprettat in manera importante su protzessu de s’imbetzamentu tzellulare, cumprumittinde sa funtzione de sas tzellulas staminales creschinde s’arriscu de maladias ligadas a s’edade. Tottu custu est bessidu a pizu in su 30° Cungressu de sa Sotziedade Italiana de Diabetologia, inube sos espertos ant devuccadu sos protzessos po mesu de sos cales su diabete faghet imbetzare su corpus e faghet bennere maladias graves.

In mesu de sos effettos chi preoccupant de pius bi est sa cumprumissione de sas tzellulas rassas, giai cando incumintzant a naschere, cosa chi impidit chi bi siat unu cambiu normale de sas tzellulas.

Custu protzessu favoressit sa perdida de olastitzidade de sa pedde e sos organos de su corpus e faghet ismalaidare organos importantes meda, abberinde sa bia a maladias de su coro, de su cherbeddu e sos runzones, chi sunt tipicas de s‘imbetzamentu primidiu.

Unu de sos problemas metabolicos pius criticos, ligados a su diabete est sa “lipotossicità”: s’accumulu de su rassu in pius, si cuntzentrat in logos comente su coro, su figadu, sa carrisapida e sa bentre, causande afframamentu e dannos mannos a paritzos organos. Custu accumulu de rassu podet giughere a sa maladia cardio-renale-metabolica, una condissione cumplicada meda, chi si no est curada, podet divennere a s’ispissu un’abbenimentu grave, cun problemas a su coro e a sos atteros organos.

In pius de sas cumplicassiones metabolicas, su diabete influenzat in manera pesante meda sa calidade de sa vida e podet fintzas minimare sa longaria de sa vida. Sos livellos artos de glucosio e s’istress ossidativo compromittint sas contesturas de sas tzellulas, accreschinde s’arriscu de neuropatia e vasculopatia. Custos dannos podent causare debilesa, difficultades a si movere e su gai giammadu “piede diabetico”, una cumplicantzia grave meda chi che podet leare fintzas a che segare su pe’.

A livellu de sos musculos, su reduimentu de s ‘insulina ligada a su diabete, intzitat sa perdida de sa cunsistentza de sos musculos, accreschinde sa debilesa de su fisicu e minimande sa mobilidade. In pius, su diabete influentzat sa saliosidade e puru sa funtzione sessuale: sos schilevrios ormonales ligados a sa glicemia arta podent giughere a problemas de eressione in sos omines e problemas cun sos tripisos po sa feminas, mancari siant zovanas.

Attività realizzata col contributo della Regione Sardegna — IMPRENTAS 2023-2024. LR 22/2018, art. 22

Ispidale de Santu Bainzu firmu a su palu:ritardos chi iscobiant unu sistema chentza disignu.

S’abertura de s’ispedale nou de Santu Bainzu Monreale patit unu rinviu novu e, segundu sas istimas prus reghentes, s’ispidale no at a èssere operativu a innantis de su 2027. Una data ancora a tesu, mescamente si  si cunsiderat chi s’istùdiu de possibilidade est de sa segunda metade de sos annos Duamìzza e chi su cantieri, cumintzadu in su 2022, est bistadu prenu de abbaccamentos, firmadas e torradas a cumintzare chi ant fattu su percursu isvariadu meda.

Su ritardu de su cantieri ponet in lughe una difficultade prus manna: sa Sardigna bivet dae annos sa mancàntzia de una progetatzione sanidària firma e coerente. S’Ìsula non tenet unu pranu azzorronadu e abberu orientadu a sos bisònzos de sas comunidades, pro itte s’ùrtimu Pianu sanidàriu regionale est de su 2007. In su mentres, si sunt sighidas refformas e cuntra refformas, acuntzentramentos e cummissariamentos chi non ant resòrvidu sos problemas istruturales de s’assentu sanidàriu regionale.

A cumplicare de prus  su cuadru est sa crèschida de su campu privadu, in manera particulare si biet in sos tzentros prus populados, in ue ant pigadu forma poliambolatòrios modernos e istruturas chirùrgicas novas capatzes de apparare servìtzios lestros. In parallelu, sa salude pùbrica fadigat semper prus a garantire sas prestassiones netzessàrias, cun su perìgulu beru de allargare sa distantzia intre chie podet atzèdere a curas deretas agguantande costos privados e chie imbetzes est costrintu a si cunfrontare cun listas de isettu, tempos longos e mancàntzias organizativas.

In su Campidanu Mesanu, logu chi isettat unu ispidale novu dae belle vinti annos, custa dèbilesa est evidente meda: sa meighina de s’iscrocca s’est afortigada a pagu a pagu, medas bàrdias mèigas ant serradu o minimadu sos òrarios, sos mèigos de base non bastant e sos servìtzios netzessàrios benint dados cun difficultade. Comunidades intreas s’agatant a bìvere gai in d’una cunditzione de emergèntzia donzi die.

Attività realizzata con il contributo della Regione Sardegna – IMPRENTAS 2024- 2025.LR22/2018, art.22”