“Annu bisestu, annu disestradu” lu naraiana giai sos romanos antigos

Su cumbinchimentu chi cando frearzu tenet unu die in pius, non nos teppimmos ispettare nudda de onu, l’aiana giai sos Romanos antigos, e bisu su chi est accadessinde in su mundu, carchi duda nos benit, e bois bi creeides?
Su cumbinchimentu chi cando frearzu tenet unu die in pius, non nos teppimmos ispettare nudda de onu, l’aiana giai sos Romanos antigos, e bisu su chi est accadessinde in su mundu, carchi duda nos benit, e bois bi creeides?
“Annu bisestu, chi passet debresse”. “Annu bisestu chie pranghet e chie ticchirriat”. “Annu bisestu non si isposat e no si inferchid”, sunu solu carchi dicios populares ligados a su cumbinchimentu chi cando Frearzu tenet vintinoe dies non nos deppimmos ispettare nudda de onu. Custu lu pensaiana finzas sos Romanos. Po issos, frearzu fidi su mese de sos Feralia, sos ritos chi fini dedicados a sos mortos, duncas unu tempus dedicadu a sa amargura e a su coroju. Difattis in custu tempus si faghiat sa tzelebrazione de sas Terminalia, dedicadas a Termine, su Deus de sos limides, e sas Equirie, sas porfias de cursa cun sos caddos, cun sos carros de gherra in s’ara antiga de su Deus in su campu de Marte.
Sa porfia tzelebraiat s’accabu de unu tziclu cosmicu, affussiones, ambasduas ligadas a sa morte. Sos Romanos aiana postu in su calendariu insoro, una die in piusu onzi battoro annos, pustis de su vintibattoro de Frearzu po cumpensare sas ses oras chi adduraiana onzi annu dae sos trechentos sessantachimbe dies.
Su vintibattoro de Frearzu in limba ladina fidi su sestu die innantis de sas calendas Martias, e cussu die diventaidi su “bis sexsto die”, dae su cale est bessidu su nomene” bisestile”. Este custu sistema, chi pius a tardu est bistadu postu in su calendariu Giulianu, in su cale su mese de Frearzu, onzi battoro annos, giuchet vintinoe dies.
Est meda probabile chi su cunbinchimentu chi sos annos bisestos, giugherana isfortuna, arrivaiat èro itte si pensaiat chi esseret una abboja pagu fittiana e chi si podiat ispiegare in manera diffitzile, e commente tottu sos fenomenos divressos, beniat bivida cun diffidenzia.
Certu, cun cussu chi est accontessende in su mundu, in custas dies, tiada toccare de pensare chi sos Romanos, non teniana tortu meda, finzas si poi, abbaidande bene, non sunu medas sas cosas catastroficas oppuru cun zente morta chi sunu sutzessas in sos annos bisestos. E bois, itte nde pensades?
Attività realizzata col contributo della Regione Sardegna — IMPRENTAS 2023-2024. LR 22/2018, art. 22

© RIPRODUZIONE RISERVATA