Sa Cunferèntzia Aberta de sa limba sarda est istada organizada in aplicatzione de s’art. 6 de sa LR 22/2018, chi previdet chi sa Regione organizet una (Cunferentzia aberta pro sa lìngua sarda, su catalanu de S’Alighera e su tataresu, gadduresu e tabarchinu, comente trastu de impèllida, initziativa e partetzipatzione a sa definitzione de is lìnias de indiritzu e a sa valutatzione de is resurtados cunsighidos. Sa Cunferèntzia naschet comente  bisòngiu de cunfrontu intre is vàrios atores de sa polìtica linguìstica regionale.

“Colamus dae una fase teòrica legislativa in fines a una fase atuativa, at naradu aberende is traballos, s’assessore regionale de sa Pùblica Istrutzione, Andrea Biancareddu. Unu grandu isfortzu de s’assessoradu e de totu s’iscuadra, ma mescamente sa  voluntade polìtica manna de trasformare su chi fiat unu bisu in una realidade. Giùghere sa lìngua sarda in is iscolas, in is isportellos linguìsticos, in is mèdios de comunicatzione, tando in is giornales, in is tv e in is ràdios. Fàghere connòschere s’identidade nostra, s’identidade de unu pòpulu e fintzas sa lìngua. Ethnos, chi cheret nàrrere pòpulu in sentidu ampru, no est petzi su de èssere pilioro o pilinieddu, ma apartènnere a una ratza, a sa cultura nostra, is orìgines nostras e is costumàntzias nostras, is poesias nostras e is cantzones nostras, s’enogastronomia nostra.

Duncas sa lìngua est s’istraordinàriu mèdiu de locomotzione e de comunicatzione, de cuntatu intre is pòpulos e tutelare is minorias, a las avalorare, a las pònnere in cunditzione de interagire intre issas, at sighidu Biancareddu. Sa Regione Sardigna dd’at fatu investende risursas e traballu. Dd’at fatu cun s’impinnu miu, chi nch’apo crèidu e de totus is collaboradores meos. Duncas custu est unu grandu resurtadu. Ispiegare su sardu podet èssere finas terapèuticu, podet giuare pro is livellos de aprendimentu de is pitzocos in is iscolas. Amus formadu is insegnantes.

Como no andant prus is pensionados o is mannois pro faeddare su dialetu. Como andant insegnantes chi ant fatu su cursu cun sa tzertificatzione C1 chi nos giughet a unu livellu belle de madrelìngua. Duncas b’est istadu unu brincu de calidade mannu. S’àtera proposta mea at a èssere su de insegnare s’istòria sarda. In is àulas finas a pagos annos no ant mai faeddadu de sa tziviltade de is nuraghes o de s’istòria sarda. Diat èssere unu mètodu pro disegnare s’istòria, mancari faeddende su sardu, chi podet èssere gadduresu, tabarchinu e tataresu, su catalanu est segugiare gasi is fìgios nostros e tènnere una cultura de su passadu issoro chi est s’identidade nostra, at concruidu Biancareddu”.

“Attività realizzata col contributo della Regione Sardegna — IMPRENTAS 2022-2023. LR 22/2018, art. 22”

Calidade de s’ària in Sardigna: unu cuadru intreu chi faghet coraggiu.

Sa Sardigna registrat in su 2024 unu cuadru intreu positivu subra de sa calidade de s’ària, mancari cun calicuna dificultade in alas suta custante osservassione. Est su chi cumparit dae sa Relatzione annua subra de sa calidade de s’ària preparada dae s’Arpas. In s’ala  de Casteddu, chi cumprendet ses comunos e tres logos de osservassione, non sunt istados agatados codiamentos de sas affrontaduras de sa leze. Sas bessidas printzipales de bogada abbarant su tràficu, su calllentamentu de sas domos e sas attividades portuales, aeroportuales e ferroviarias.

Fintzas in sas alas urbanas de Tàtari e Terranoa sa situatzione abbarrat firma e in sas affrontatziones de sa leze. In Tàtari sas bessidas bènint printzipalmente dae su tràficu e dae su callentamentu de sas domos, mentres in Terranoa sunt de importu fintzas sas attividades portuales e aeroportuales. In ambas alas non sunt istados iscobertos codiamentos de sos valores de affrontamentu.

Attentzione particulare benit dae sas alas industriales. In s’ala de Assèmini-Maccrarieddu si cunfirmat una minimada a pagu a pagu de sos livellos de anidride solforosa, in lìnia cun s’inclinu de sos ùrtimos annos.

In s’ala de Sarrocu sos livellos mèdios de benzolo sunt in minimamentu rispetu a sos annos colados, chene codiamentos de sas affrontaduras; si registrant oras de punta in calicuna ocasione, ma no medas de ponnere difficultades. S’ala de Portescusu-Portovesme, caraterizada dae unu carrigu mannu de bogadas, mantenet una situatzione medrada. A s’acabu, in s’ala industriale de Portu Turres sos valores de sos impestadura resurtant lebados e totu intro  de sas affrontaduras de sa leze.

In sas alas rurales, sos sete logos de osservassione cunfirmant valores firmos e in manera làsca intro de sos lìmites de sa leze. S’indittadore ozono si mantenet intro de s’affrontadura, mentres sa caraterizatzione de sos prueres fines pro metallos pesantes mustrat valores sutta  de sas affrontaduras e de sos iscopos de sa leze.

“Attività realizzata con il contributo della Regione Sardegna – IMPRENTAS 2024- 2025.LR22/2018, art.22”