Sa Cunferèntzia Aberta de sa limba sarda est istada organizada in aplicatzione de s’art. 6 de sa LR 22/2018, chi previdet chi sa Regione organizet una (Cunferentzia aberta pro sa lìngua sarda, su catalanu de S’Alighera e su tataresu, gadduresu e tabarchinu, comente trastu de impèllida, initziativa e partetzipatzione a sa definitzione de is lìnias de indiritzu e a sa valutatzione de is resurtados cunsighidos. Sa Cunferèntzia naschet comente  bisòngiu de cunfrontu intre is vàrios atores de sa polìtica linguìstica regionale.

“Colamus dae una fase teòrica legislativa in fines a una fase atuativa, at naradu aberende is traballos, s’assessore regionale de sa Pùblica Istrutzione, Andrea Biancareddu. Unu grandu isfortzu de s’assessoradu e de totu s’iscuadra, ma mescamente sa  voluntade polìtica manna de trasformare su chi fiat unu bisu in una realidade. Giùghere sa lìngua sarda in is iscolas, in is isportellos linguìsticos, in is mèdios de comunicatzione, tando in is giornales, in is tv e in is ràdios. Fàghere connòschere s’identidade nostra, s’identidade de unu pòpulu e fintzas sa lìngua. Ethnos, chi cheret nàrrere pòpulu in sentidu ampru, no est petzi su de èssere pilioro o pilinieddu, ma apartènnere a una ratza, a sa cultura nostra, is orìgines nostras e is costumàntzias nostras, is poesias nostras e is cantzones nostras, s’enogastronomia nostra.

Duncas sa lìngua est s’istraordinàriu mèdiu de locomotzione e de comunicatzione, de cuntatu intre is pòpulos e tutelare is minorias, a las avalorare, a las pònnere in cunditzione de interagire intre issas, at sighidu Biancareddu. Sa Regione Sardigna dd’at fatu investende risursas e traballu. Dd’at fatu cun s’impinnu miu, chi nch’apo crèidu e de totus is collaboradores meos. Duncas custu est unu grandu resurtadu. Ispiegare su sardu podet èssere finas terapèuticu, podet giuare pro is livellos de aprendimentu de is pitzocos in is iscolas. Amus formadu is insegnantes.

Como no andant prus is pensionados o is mannois pro faeddare su dialetu. Como andant insegnantes chi ant fatu su cursu cun sa tzertificatzione C1 chi nos giughet a unu livellu belle de madrelìngua. Duncas b’est istadu unu brincu de calidade mannu. S’àtera proposta mea at a èssere su de insegnare s’istòria sarda. In is àulas finas a pagos annos no ant mai faeddadu de sa tziviltade de is nuraghes o de s’istòria sarda. Diat èssere unu mètodu pro disegnare s’istòria, mancari faeddende su sardu, chi podet èssere gadduresu, tabarchinu e tataresu, su catalanu est segugiare gasi is fìgios nostros e tènnere una cultura de su passadu issoro chi est s’identidade nostra, at concruidu Biancareddu”.

“Attività realizzata col contributo della Regione Sardegna — IMPRENTAS 2022-2023. LR 22/2018, art. 22”

Su bistire de sos Mamutzones: identidade e misteriu de sa Barbàgia

Su bistire de sos Mamutzones est unu de sos sìmbulos prus antigos e reconnoschìbiles de sa Sardigna de su connottu, unu bistire chi arregat seculos de istòria, ritos e signifficu. Ligadu a su carrasegare de Mamujada, in su coro de sa Barbàgia, est una de sas espressiones prus cadrias e misteriosas de sa cultura sarda.

Su bistire est fattu de pedde de berbeghe niedda, caratza de linna iscura e sonàzzos ghettados in sas palas. D’onzi elementu tenet unu balore simbòlicu pretzisu: sa pedde ammentat su ligàmene cun sa natura e su mundu pastorale, sa caratza mustrat sa cara àrcaica de s’òmine chi si trasformat in ispìritu, mentres chi sos sonàzzos batent, cun su ritmu fundudu insoro, una boghe antiga chi sonat in sos carruzzos de sa bidda.

Su pesu de su costumene podet passare sos 30 kilos, pro neghe de sos sonàzzos mannos de brunzu fìssados in d’una istrutura de coriu. Si lu pònnere recherret fortza fisica, ma fintzas cuntzentratzione e rispetu pro su connottu. Su movimentu de sos Mamutzones est lentu e cadentzadu, acumpanzadu dae sos Issohadores, friguras bestidas de biancu e ruju chi los ghìant e los inghìriant in sa protzessione.

S’orìgine de custa mascara est cuada dae su misteriu. Carchi istudiosu dda ligat a ritos de fertilitade o de passàgiu intre sas istajones, àteros a tzerimònias de amparu e purificatzione. In donzi casu, su bistire de sos Mamutzones sighit a rapresentare una forma de memòria coletiva, unu connottu bivu chi aunid sa comunidade e affaschinat bisitadores dae totu su mundu.

Oe su bistire est custòidu e tramandadu cun orgòlliu, sìmbulu de identidade, resistèntzia e apartenèntzia. Si lu pònnere no est unu gestu folclorìsticu simple, ma un’atu de continuitade cun su tempus coladu, una manera pro ammentare chi sa Sardigna prus autèntica bivet ancora, in su sonu de sos sonàzzos e in su passu lentu de sos Mamutzones in soro.

“Attività realizzata con il contributo della Regione Sardegna – IMPRENTAS 2024- 2025.LR22/2018, art.22”