In unu mundu in ue  a s’ispissu sa vida animale benit cunsiderada petzi unu bene de consumu, nde essint a foras  istòrias chi caentant su coro e nos ammentant s’importu de sa compassione pro totu sas creaturas. Una de custas istòrias est acontèssida in Sardigna, ue una turista isvìtzera at acumpridu unu gestu istraordinàriu de garbu in sos cunfrontos de una protagonista marina: un’aligusta de mare.

S’iscena est capitada  dae in antis de su ristorante “Gente di Mare” in Figari, una localidade costera sarda cun abbas cristallinas e unu ricu patrimòniu gastronòmicu a base de frutos de mare. Sa turista isvìtzera, mentras s’agataiat a chena in su ristorante, at notadu una bartza cun unas cantas aligustas prontas a las còghere.

Imbetzes de ordinare una de custas aligustas de mare pro la tastare segundu sas traditziones culinàrias locales, sa fèmina at fatu una mòvida istramba. Trista pro more chi custos èsseres esserent sacrificados pro pro pràndere sos clientes de su ristorante, at detzìdidu de pigare una detzisione carignosa. At mutidu su mere de su ristorante e l’at naradu chi cheriat acuistare una de sas aligustas, non pro la papare, ma pro la torrare a mare.

Sa sua recherta at iscasidadu ispantu e ammiratzione intre sos presentes e su personale de su ristorante. A pustis de àere seberadu s’animale prus mannu, sa turista at cunfirmadu s’intentzione sua de la liberare in sas abbas de su portu, torrende·la a sa libertade chi li fiat istada negada. Sos titulares de su ristorante ant acollidu cun grandu garbu e respetu sa recherta de sa cliente, cun probabilidade cumprendende chi su gestu chi fiat acumprerene fiat fatu cun su coru.

Sa noa de custu atu de cumpassione s’est difùndida a sa lestra in sas retes sotziales, devenende virale e atirende s’atentzione de persones de totu su mundu. S’istòria de custa turista isvìtzera at dimustradu comente unu gestu chi podet pàrrere piticu potzat tenet un’impatu significativu subra de sa gente e donat un’inditu pro su rispetu de sos animales.

 “Attività realizzata col contributo della Regione Sardegna — IMPRENTAS 2022-2023. LR 22/2018, art. 22”

Adiosu a sos timbros in sos passaportos: arribat su sistema digitale nou in sos aeroportos de s’Unione Europea

Dae domìniga càmbiat su modu de biagiare in sos cunfines de s’Unione Europea: adiosu a sos timbros in sos passaportos, pro lassare logu a sa registratzione eletrònica. In fatis est intradu in funtzione su sistema informàticu europeu de intrada/bessida chi at a leare su postu a bellu – a bellu de su controllu a manu de sos documentos pro sos tzitadinos extra-UE chi passant sos cunfines de s’àrea Schengen.

Su sistema, operativu a su comintzu in modalidade graduale, cunsentet de registrare digitalmente intradas e bessidas cun sa rilevatzione automàtica de sos datos biomètricos — imprentas digitales e immàgines de sa cara — de chie intrat o bessit dae s’Unione. Sa punna est de fàghere sos controllos prus in presse, redùere sas filas e afortigare sa seguresa in sas fronteras, assegurende una traciabilidade lestra de sos movimentos.

Ogni borta chi unu biagiadore at a passare unu cunfine esternu Schengen, su sistema at a registrare die, ora, puntu de intrada e durada autorizada de sa permanèntzia, faghende a manera chi non b’apat bisòngiu de su timbru in su passaportu. In custa manera at a èssere prus fàtzile a iscobèrrere si b’at istadu carchi permanèntzia ultres sos lìmites cunsentidos e megiorare sa gestione de sos flussos migratòrios.

S’ativatzione s’at a fàghere a bellu – a bellu in totu sos Paisos de s’àrea Schengen e at a interessare aeroportos, portos e passàgios in terra. S’operatividade cumpleta est previdida in intro de su 2026, cando su sistema at a èssere integradu cun s’autorizatzione eletrònica de biàgiu noa domandada a sos tzitadinos de àteros Paisos chi non tenent bisòngiu de visto. Sas autoridades europeas narant chi su passàgiu a su digitale rapresentat unu passu de importu a cara a una frontera comune prus moderna e chi funtzionat mègius, ma avertent puru sos biagiadores chi bi podet àere carchi rallentamentu a su comintzu in sa fase de rodàgiu.

“Attività realizzata con il contributo della Regione Sardegna – IMPRENTAS 2024- 2025.LR22/2018, art.22”