Pelé, a s’anàgrafe Edson Arantes do Nascimento, unu de sos calciadores prus mannos de s’istòria, est mortu oe in San Pàule de su Brasile. Teniat 82 annos e fiat malàidu de meda tempus de tumore a su colon. Fiat ricoveradu dae deghe dies e eris saa cunditziones si nche sut agravadas medas. Ufitzialmente s’est mortu a càusa de un’insufitzèntzia renale e cardìaca.

At gherradu finas a s’ùrtimu, comente  at semper fatu in vida sua, in su campu de fùbbalu e foras, però custa borta s’aversàriu fiat prus forte meda de issu.  In sos meses colados aiat cumentzadu unu tziclu nou de chemioterapia, ma s’ischiat chi sas isperàntzias non fiant medas, sende chi su tumore si fiat ispainadu in àteros  òrganos. Posca sunt lòmpidas cumplicàntzias renales e cardìacas.

Su giogadore brasilianu at gherradu finasa s’ùrtimu afrontadu su calvàriu suo cun sa matessi fortzat chi teniat in intro de su campu. Cun sa màllia de su Brasile aiat bìnchidu  tres Mundiales, 1958, 1962 e 1970 de marcare prus de 1280 gol in 1363. Gràtzias custas rsèssidas fiat istadu numendadu dae sa Fifa su calciadore e de su Sèculu pro sa Fifa, e Pallone de Oro de su sèculu, otenede su reconnoschimentu peri dae su Comitadu Olìmpicu Internatzionale e pro s’International Federation of Football History & Statistics(ùnicu a giogadore a su mundu)

A 16 annos fiat devènnidu su capucannoneri de su Campionadu Paulista, un’annu a pustis fiat giai in Natzionale, e cando no aiat lòmpidu mancu 18 annos aiat bìnchidu su primu Mundiale suo.  In ghennàrgiu fiat morta in 91 annos Elza Soares, legenda de sa mùsica brasiliana. Galanu meda su pensamentu chi Pelè l’aiat dedicadu: «Unu mitu de sa mùsica nostra. Istòrica, sena paragones. Pro s’interru suo totu su Brasile s’at a firmare. Su corpus est istadu imbalsamadu e at a èssere espostu lunis 2 ghennàrgiu a Vila Belmiro, s’istòricu istàdiu de su Santos ue sa legenda de su fùbbalu brasilianu at giogadu pro prus tempus. Sa salma at a èssere posta in su tzentrucampu. A sa tzerimònia at a leare parte fintzas su presidente Lula, medas autoridades e esponentes de su fùbbalu brasilianu e mundiale.

“Progetu finantziadu cun s’Avisu Pùblicu IMPRENTAS annualidade 2021-2022”

Su bistire de sos Mamutzones: identidade e misteriu de sa Barbàgia

Su bistire de sos Mamutzones est unu de sos sìmbulos prus antigos e reconnoschìbiles de sa Sardigna de su connottu, unu bistire chi arregat seculos de istòria, ritos e signifficu. Ligadu a su carrasegare de Mamujada, in su coro de sa Barbàgia, est una de sas espressiones prus cadrias e misteriosas de sa cultura sarda.

Su bistire est fattu de pedde de berbeghe niedda, caratza de linna iscura e sonàzzos ghettados in sas palas. D’onzi elementu tenet unu balore simbòlicu pretzisu: sa pedde ammentat su ligàmene cun sa natura e su mundu pastorale, sa caratza mustrat sa cara àrcaica de s’òmine chi si trasformat in ispìritu, mentres chi sos sonàzzos batent, cun su ritmu fundudu insoro, una boghe antiga chi sonat in sos carruzzos de sa bidda.

Su pesu de su costumene podet passare sos 30 kilos, pro neghe de sos sonàzzos mannos de brunzu fìssados in d’una istrutura de coriu. Si lu pònnere recherret fortza fisica, ma fintzas cuntzentratzione e rispetu pro su connottu. Su movimentu de sos Mamutzones est lentu e cadentzadu, acumpanzadu dae sos Issohadores, friguras bestidas de biancu e ruju chi los ghìant e los inghìriant in sa protzessione.

S’orìgine de custa mascara est cuada dae su misteriu. Carchi istudiosu dda ligat a ritos de fertilitade o de passàgiu intre sas istajones, àteros a tzerimònias de amparu e purificatzione. In donzi casu, su bistire de sos Mamutzones sighit a rapresentare una forma de memòria coletiva, unu connottu bivu chi aunid sa comunidade e affaschinat bisitadores dae totu su mundu.

Oe su bistire est custòidu e tramandadu cun orgòlliu, sìmbulu de identidade, resistèntzia e apartenèntzia. Si lu pònnere no est unu gestu folclorìsticu simple, ma un’atu de continuitade cun su tempus coladu, una manera pro ammentare chi sa Sardigna prus autèntica bivet ancora, in su sonu de sos sonàzzos e in su passu lentu de sos Mamutzones in soro.

“Attività realizzata con il contributo della Regione Sardegna – IMPRENTAS 2024- 2025.LR22/2018, art.22”