In Israele, in s’àrea de su Monte Carmelo (Arta Galilea) sunt istados agatados sos restos de una tzitade costruida cun elementos architetònicos chi podent èssere collegados a cuddos nuràgicos, chi diant dimustrare sa presèntzia in cussa zona de populatziones sardas, in unu perìodu individuadu intre su de dòighi e su de ùndighi sèculos a in antis de Cristu. S’annùntziu de custa iscoberta importante est istadu dadu ufitzialmente dae s’Ambasciadore de Israele in Itàlia, Dror Eydar, durante de s’addòbiu suo in Casteddu cun su Presidente de sa Regione Sardigna Christian Solinas.

“Si tratat de una noa meda importante”, at cummentadu su professore Raimondo Zucca, archeòlogu e dotzente de s’Universidade de Tàtari, chi at ammentadu fintzas comente aìamus giai “testimonias de presèntzia de prumu e de prata sarda in Israele, datàbiles dae su sèculu dòighi a su de deghe sèculos a in antis Cristu.”  “Ràmene de sas minas israelianas de Tomba in su Negev est istadu posca atzapadu in Sardigna, in sos territòrios de Orroli, Ballau e Ossi, in insediamentos chi torrant de su de ùndighi sèculos a in antis Cristu” at afirmadu Zucca, chi in prus at sutaliniadu comente esserent “fortrs in cussu perìodu sos raportos intre mundu filisteu e Sardigna, comentea dimustrant fintzas sos resurtados de sos iscavos acumpridos  medas annos a oe in Israele dae su Professore Giovanni Ugas de s’Universidade de Casteddu paris cun s’archeòlogu israelianu Adam Zertal”.

Sa de s’Ambasciadore israelianu in Sardigna, acumpangiadu dae una delegazione manna, no est istada petzi una bìsita de cortesia istitutzionale, ma fintzas un’ocasione pro istrìnghere raportos semper prus fortes e chircare formas noas de cooperatzione in isvariados campos: dae sas aplicatziones in s’agricoltura de tecnologias giai isperimentadas in àreas desèrticas o cun iscassa disponibilidade ìdrica, a sas energias rennoaditzas e a sas tecnologias pro gherrare sa pesta de sos pibitzios, gràtzias a trastos innovativos giai isperimentados in àreas de crisi, ant caraterizadu s’addòbiu de eris. “Un’amighèntzia semper prus forte acapiat sos pòpulos nostros – at naradu su Presidente Solinas a s’agabbu de s’addòbiu – e est oe possìbile a la declinare in medas campos, creende una cooperatzione durajola e de profetu”.

 “Progetto finanziato con l’Avviso Pubblico IMPRENTAS annualità 2021-2022”

Unu viàzu in s’arte: sos chimbe artistas sardos prus famados de s’istòria

Sa Sardigna, in prus de èssere famada pro sas bistas suas chi che  bogant s’alenu e pro su connottu millenàriu, at bidu  nàschere  artistas medas chi ant lassadu unu sinnu chi no si podet iscantzellare in s’istòria de s’arte italiana e internatzionale. Costantinu Nivola, iscultore e muralista de fama internatzionale, Nivola che at leadu s’arte sua in sos Istados Unidos, partetzipande cun architetos mannos comente Le Corbusier e Marcel Breuer. Sas òperas suas sunt caraterizadas dae s’impreu nou de su tzimentu e de sos materiales locales, condimizande modernidade e connottu.

Pinucciu Sciola, famadu pro sas “predas sonoras”, Sciola at ischidu aunire iscultura e mùsica, revertinde su granitu in istrumentu chi bogat a fora sonos armonicos cando est percossadu. Sas òperas suas, ispartas in totu sa Sardigna e in su mundu, festant sa natura e sas raighinas culturales de s’ìsula, fundinde materiales locales cun una poetica universale.

Zuseppe Biasi, pintore e illustradore, Biasi at contadu sa Sardigna a mesu de friguras prenas de colore e vitalidade. S’arte sua acciappat costùmenes, traditziones e bistas de s’ìsula, torrende·las a interpretare cun d’unu istile chi aunit folclore e modernidade. Sas òperas suas ant dadu unu contribbudu po fàghere connòschere sa Sardigna a foras de sas lacanas suas, influentzande ingendras  de artistas locales.

Maria Lai, artista in medas campiles e ghia de s’arte tessile de oe, Maria Lai at isichidu  revertire su filu e su pannu in istrumentos de issida de fortza  poètica manna. Sos tribaglios suos, a bortas partetzipativos e fatos pro unu logu ispetzìficu, intritzant sa memòria cumone de sa Sardigna cun d’una limba universale. Francu Bussu, intre sos printzipales de s’iscultura e de sa pintura sarda de su Noighentos, Francu Bussu at aunidu rigore tènnicu e fundaria comunicativa. Sas òperas suas iscoperrent temas ligados a su connottu, a sa religione e a sa vida de campagna  de s’ìsula, ma cun d’una
sensibilidade de oe chi los faghet divennere in manera istravanada modernos.

“Attività realizzata con il contributo della Regione Sardegna – IMPRENTAS 2024- 2025.LR22/2018, art.22”