Fiat istadu una de sas ùrtimas isculturas in màrmaru cumpletadas dae su grandu artista italianu Antonio Canova in antis de sa morte sua in su 1822 e rafigurat a Maria Maddalena in lutu. Binti annos a oe fiat istada bèndida in un’asta de istàtuas de giardinu ma reghentes istùdios ant riveladu chi s’iscultura acuistada pro 5.200 isterlinas de una còpia inglesa pro decorare su parcu de sa villa issoro est in realidade un’òperamastra pèrdida de Canova: a annuntziare s’iscoperta istòrica est sa domo de astas inglesa Christiès, chi at a pònnere in bèndida sa “Maddalena giacente” de su mastru de su Neoclassitzismu su 7 de trìulas in Londra cun un’istima de partèntzia de 5-8 milliones de isterlinas (6-9,5 milliones de èuros).

In s’annu chi si tzèlebrat sos duos sèculos dae s’iscumparta de Canova, s’iscultura in màrmaru biancu at a èssere esposta in sas sedes de Christès de Londra su 19 e 20 de martzu, e posca a New York (8-13 de abrile), Hong Kong (27 de maju-1 de làmpadas) e at a abarrare in fines  tres chidas in Londra in su mese de làmpadas.

In sos ùrtimos 100 annos sa paternidade sua fiat istada ismentigada e pro totu custu  tempus non si fiat ischidu in ue s’agataret s’istàtua – custa etzetzionale iscultura de Maria Maddalena in istadu de èstasi fiat istadu cummissionada in su 1819 dae Lord Liverpool, primu ministru inglesu (1812-1827). S’istàtua fiat istada posca bèndida a s’asta e acuistada dae Lord Ward e in un’àtera asta fiat colada a Sir Herbert Smith, unu produtore de tapetes e dae tando s’atributzione a Canova si fiat pèrdida. In una sutzessiva bèndida a s’asta in su 1938 fiat istada descrita in manera simple comente una “figura clàssica”. Fiat colada posca a sa colletzionista Violet van der Elst, sena s’autografia de Canova, e in su 1959 fiat istada acuistada dae unu mercante de arte. In su 2002, semper sena atributzione, fiat istadu bèndida in un’asta de istàtuas, in ue fiat istada comporada dae sos atuales propietàrios.

 “Progetto finanziato con l’Avviso Pubblico IMPRENTAS annualità 2021-2022”

Sa Grutta de sa Pipera de Casteddu, intre istoria e paristoria.

A pagos passos dae su tzentru de Casteddu, accanta a sa carrela chi che leat a su campusantu de Tuvixeddu, si agattat unu de sos monumentos pius ammaghiantes e prenos de misteru de sa tzittade:sa Grutta de sa Pipera. Est unu sepurcu romanu iscavadu in sa rocca, de su I° seculu d.C., divennidu tzelebre no solu po sa bellesa architettonica sua ma fintzas po sa paristoria chi lu inghiriat.

Sa tumba fuit bistada fatta fraigare dae Lucio Cassio Filippo, nobile romanu chi arribaiat dae Cartagine, po sa muzzere Atilia Pomptilla, morta in Casteddu in su mentres de su disterru de su maridu. Sas iscrissiones intro de su sepurcu contant un’istoria de amore e devossione: secundu su connottu, Pomptilla diat aere donadu sa vida sua a sos deus po sarbare cussa de su maridu, chi si fuit ismalaidadu in su mentres chi fuit in Sardigna. Ma su chi rendet sa Grutta ancora pius enimmatica est sa presentzia, isculpida in sa fatzada, de duos terpentes imboligados.

Dae inoghe naschet su nomene “Grutta de sa Pipera”. In su tempus, a inghiriu de cussas friguras sun bennidos a pizu paritzos contos populares. Bi est chie at interpretadu sos terpentes comente conas de eternidade e protessione de s’anima de sos mortos, atteros bi ant bidu unu zubilu a sos cultos de s’antiga Roma o unu signu magicu capatze de che istesiare sos ispiritos malos.

Oe sa Grutta de sa Pipera est unu de sos logos archeologicos pius bisitados de Casteddu e sighit a esercitare un’ammaju forte supra sos bisitadores. S’aera sua suspesa intre contu e istoria, s’amore eternu chi ligat Pomptilla e Lucio Cassio Filippo e s’aria de misteru de duos terpentes isculpidos in sa pedra faghent de custu logu una cona de sa tzittade, capatze de contare no solu unu picculu de s’istoria romana sua ma fintzas sa fortza chi non morit de sas paristorias chi resistint a su tempus.

Attività realizzata col contributo della Regione Sardegna — IMPRENTAS 2024-2025. LR 22/2018, art. 22