Custu mangianu sa Guàrdia Costera de Casteddu est istada impinnada in un’operatzione de sucursu e evacuatzione mèdica de unu passigeri chi s’est intesu male in sa nave de crusiera in navigatzione a largu de Casteddu, cun s’impreu de un’elicòteru SAR de sa 4^ Setzione elicòteros Guàrdia Costera de Dèximu Mannu.

S’operatzione at tentu cumintzu a sas primas lughes de s’arbèschida, cando sa sala operativa de sa Guàrdia Costera at retzidu seju a banda de sa Nave de crusiera MSC “FANTASIA”, bènnida de Nàpule e dirìgida a Palma de Maiorca, in navigatzione a unos 70 mìllios nàuticos de sa costa, pro unu passigeri frantzesu de annos 79 collidu dae infartu e bisongiosu de apretosu assistu mèdica.

Assùmidu su coordinamentu de sas operatziones, sa sala operativa de sa Guàrdia Costera at postu sa nave in cuntatu cun su C.I.R.M. (Tzentru Internatzionale Ràdiu Mèigu) e su Servìtziu 118 pro totu sas valutatziones mèdicas netzessàrias, inditende a sa nave fàghere una manovra de apresiamentu a sa costa. A pustis su C.I.R.M. at cunfirmadu sa netzessidade de evacuare su passigeri corpidu de infartu cun s’interventu aèreu pro su trasportu lestru in ispidale.

Bida s’emergèntzia, sa sala operativa at fatu pesare in bolu un’elicòteru de sa 4^ Setzione Guàrdia Costera de Dèximu Mannu, aeroplanu ispetzializadu in atividades de chirca e sucursu in mare, frunidu de aparitzos sofisticados chi permitint s’apontàgiu o su recùperu in verticale de sas unidades navales, mentras in s’ora sa MSC “FANTASIA” s’est apresiada cantu prus possìbile a sa  costa.

S’elicòteru de sa Guàrdia Costera at atzapadu sa nave a 35 mìllios dae sa costa, e una borta lòmpidu subra de sa verticale sua, at protzedidu a su recùperu e a s’evacuatzione mèdica de su passigeri. Posca s’est diretu  cara a su s’ispidale Brotzu pro afidare s’òmine a sas curas de su personale mèdicu. Sa nave de crusiera imbetzes at torradu a pigare sa navigatzione cara a su portu de destinatzione.

“Progetto finanziato con l’Avviso Pubblico IMPRENTAS annualità 2021-2022”

Sa Sardigna de su rennu: unu tempus de autonomia e podere locale in s’ìsula medievale.

S’istòria medievale de sa Sardigna est sinzalada dae unu tempus ùnicu, cussu de sos zuigados, rennos autònomos chi ant caraterizadu s’ìsula intre s’XI e su XIV sèculos. Custos istados pitticcos, nàschidos a pustis de s’abbasciamentu de gadimentu de su podere bizantinu e de sas incurtziones àrabas, rapresentant unu capìtulu de fundamentu pro cumprèndere s’identidade istòrica e polìtica de sa Sardigna.

A pustis de sa fine de su poderiu bizantinu, s’ìsula s’est ispartida in rennos autònomos guvernados dae zùighes, friguras chi auniant funtziones polìticas, militares e zudiziàrias. Sos zudicados fiant ghìados dae famìllias nòbiles locales e si fundaiant subra unu assentu amministrativu e zurìdicu avanzadu pro cussu tempus. A su cumintzu si nche contaiant bator printzipales: su Zudicadu de Casteddu, su Zudicadu de Arbarèe, su Zudicadu de Torres (o Logudoro) e su Zudicadu de Gaddura.

Donzi zudicadu teniat capitale, esèrtzitu, leges suas e una istrutura amministrativa autònoma, chi permitiat de guvernare un’ iscrocca ispartida comente cussa sarda. Su podere de sos zùighes non fiat assoludu: s’azzudaiant cun unu cunsìziu de nòbiles e funtzionàrios locales chi los azuaiant a leare detzisiones.

Sa leze iscrita, connota comente Carta de Logu, mescamente in su Zudicadu de Arbarèe, regulaiat sa vida polìtica, econòmica e sotziale, istabilinde reglas tziviles e penales e amparande sos diritos de sos tzitadinos. Custu còdighe legale fiat un’istrumentu avanzadu pro cussu tempus e at influentzadu sa legisladura sarda in sos sèculos a pustis.

Sos zudicados, puru essende indipendentes, non ant bìvidu mai isulados: sas bèndidas issoro fiant ligadas a s’istrinta  a sas potèntzias de su Mediterràneu, comente Pisa, Gènova, Aragona e su Papadu. A mesu de alliantzas, cojas e gherras, ant chircadu de deffèndere s’autonomia insoro e de affortigare su podere locale.

Intre totus, su Zudicadu de Arbarèe s’est distìntu pro sa resistèntzia a sas dominatziones istranzas, in particulare in su mentres de sa luta contra de sos aragonesos in su  sèculu XIV.

S’abbasciamentu  lentu  de sos zudicados at cumintzadu cun s’abbattigu de fora e cun sas lutas intro de issos. A sa fine de su sèculu XIV, s’Aragona est resurtada a cunchistare sa parte pius manna de s’ìsula, annetende sos territòrios de sos zudicados e revertinde sa Sardigna in una regione suta su controllu aragonesu. Comente si siat, sa memòria de sos zudicados e de sas lezes insoro est abarrada biva in sa cultura e in s’istòria locale.

“Attività realizzata con il contributo della Regione Sardegna – IMPRENTAS 2024- 2025.LR22/2018, art.22”