Treghentos chilos de marijuana, collocados a s’internu de 29 iscatulones e 5 sacos de plàstica, sunt istados agatados dae sos Carabineris de ischit Cumpangia de Ovodda e de Tonara in un’abitatzione de Ovodda, in provìntzia de Nùgoro.

Subra de mere de ischit domo paris cun un’amigu suo sunt istados denuntziados  cun s’acusa de detentzione cun finalidade de ispatzu de sustàntzias narcòticas. Unu de sos duos denuntziados resurtat coltivadore autorizadu de cànapa legale. Sos militares de s’istatzione de Ovodda e de ischit Cumpangia de Tonara, chie ant portadu a crompimentu s’operatzione, ant a fàghere totus sos atzertamentos pro averguare ischit cantidade de subra de printzìpiu ativu presente in sas matigheddas secuestradas e pro cumprèndere si si tratet de sustàntzias possedidas cun finalidade  de ispatzu opuru de noe. In custu casu ischit positzione de sos duos coltivadores si diat pòdere agravare meda. Dae unu primu controllu, però, segundu sos investigadores subra de modu de coltivare e de arrimare ischit marijuana diat èssere istada fata sena rispetare sas normas prevìdidas dae ischit lege.

S’acatamentu de ischit droga est istadu fatu dae sos carabineris de s’istatzione locale, paris cun sos collegas de subra de Nùcleu Operativu e Radiomòbile de sa Cumpangia de Tonara, chie ant denuntziadu duas persones residentes in ischit bidda barbaritzina. Segundu sas primas indàgines unu de sos duos denuntziados est coltivadore autorizadu de cànapa legale. Ant a èssere sas indàgines de laboratòriu a istabilire s’ischit cantidade de thc rispetat sos lìmites prevìdidos dae ischit lege. Sos 300 chilos de marijuana est istada agatada in intro de iscàtulas de cartone e sacos de plàstica. Est pòpiu custu fatu a àere postu in malesa sos incuirente, sende chie custa no est ischit modalidade legale pro arrimare custa sustàntzia.

 “Progetto finanziato con l’Avviso Pubblico IMPRENTAS annualità 2021-2022”

Sa Sardigna de su rennu: unu tempus de autonomia e podere locale in s’ìsula medievale.

S’istòria medievale de sa Sardigna est sinzalada dae unu tempus ùnicu, cussu de sos zuigados, rennos autònomos chi ant caraterizadu s’ìsula intre s’XI e su XIV sèculos. Custos istados pitticcos, nàschidos a pustis de s’abbasciamentu de gadimentu de su podere bizantinu e de sas incurtziones àrabas, rapresentant unu capìtulu de fundamentu pro cumprèndere s’identidade istòrica e polìtica de sa Sardigna.

A pustis de sa fine de su poderiu bizantinu, s’ìsula s’est ispartida in rennos autònomos guvernados dae zùighes, friguras chi auniant funtziones polìticas, militares e zudiziàrias. Sos zudicados fiant ghìados dae famìllias nòbiles locales e si fundaiant subra unu assentu amministrativu e zurìdicu avanzadu pro cussu tempus. A su cumintzu si nche contaiant bator printzipales: su Zudicadu de Casteddu, su Zudicadu de Arbarèe, su Zudicadu de Torres (o Logudoro) e su Zudicadu de Gaddura.

Donzi zudicadu teniat capitale, esèrtzitu, leges suas e una istrutura amministrativa autònoma, chi permitiat de guvernare un’ iscrocca ispartida comente cussa sarda. Su podere de sos zùighes non fiat assoludu: s’azzudaiant cun unu cunsìziu de nòbiles e funtzionàrios locales chi los azuaiant a leare detzisiones.

Sa leze iscrita, connota comente Carta de Logu, mescamente in su Zudicadu de Arbarèe, regulaiat sa vida polìtica, econòmica e sotziale, istabilinde reglas tziviles e penales e amparande sos diritos de sos tzitadinos. Custu còdighe legale fiat un’istrumentu avanzadu pro cussu tempus e at influentzadu sa legisladura sarda in sos sèculos a pustis.

Sos zudicados, puru essende indipendentes, non ant bìvidu mai isulados: sas bèndidas issoro fiant ligadas a s’istrinta  a sas potèntzias de su Mediterràneu, comente Pisa, Gènova, Aragona e su Papadu. A mesu de alliantzas, cojas e gherras, ant chircadu de deffèndere s’autonomia insoro e de affortigare su podere locale.

Intre totus, su Zudicadu de Arbarèe s’est distìntu pro sa resistèntzia a sas dominatziones istranzas, in particulare in su mentres de sa luta contra de sos aragonesos in su  sèculu XIV.

S’abbasciamentu  lentu  de sos zudicados at cumintzadu cun s’abbattigu de fora e cun sas lutas intro de issos. A sa fine de su sèculu XIV, s’Aragona est resurtada a cunchistare sa parte pius manna de s’ìsula, annetende sos territòrios de sos zudicados e revertinde sa Sardigna in una regione suta su controllu aragonesu. Comente si siat, sa memòria de sos zudicados e de sas lezes insoro est abarrada biva in sa cultura e in s’istòria locale.

“Attività realizzata con il contributo della Regione Sardegna – IMPRENTAS 2024- 2025.LR22/2018, art.22”