Semus andados a Àrthana a agatare a Martina Piras, una giòvana domadora e istrutora de ecuitatzione chi dae unos annos gestidu paris cun su pobiddu suo, Mario Loddo, unu Tzentru Ecuestre postu a pees de Monte Idolo.

Salude Martina, cales sunt is atividades chi faghides in su Tzentru bostru?

Faghimus atividades diversas: s’allevamentu, sa doma e cursos pro imparare a sètzere a caddu. Ma pro chie cheret faghimus finas escursiones e passigiadas a caddu fatu de su sartu de Àrthana. Semus in cuntatu peri cun is iscolas de Àrthana, de Elini e de Irbono.

In cale perìodu de s’annu traballades de prus?

Est a nàrrere chi inoghe traballamus a totu annu e tenimus pagu tempus pro nos pasare, pro ite chi in unu manègiussoe tenet semper cosa de fàghere. Tocat a costoire is caddos e a ddos mascare, a segare s’erba e a acontzare s’acorru e peri àteras cosa. In ogna manera su traballu cun su pùblicu aumentat meda in beranu e in istade, cando lompent is turistas e is bisitadores.

Comente ddos domades is caddos?

Prima de totu nois nos impreamus mai modos violentos. Su caddu in natura est un’animale chi non cassat ma chi benit cassadu. Mentras calleddu, pro bos fàghere un’esempru, s’addestrat cun sa fortza e cun sa assugetamentu fìsicu e psicològicu, su caddu si domat cun delicadesa.

Allega·nos unu pagu de is cursos de ecuitatzione

Is cursos nostros sunt aparitzados segundu livellos diversos: livellu base pro is noitzolos, livellu mesanu, avantzadu e diletantìsticu. S’ispetzialidade nostra est s’imparu de sa disciplina de sa montadura pro traballu e pro dda imparare is cursistas benint sighidos dae unu istrutore ìpicu e dae unu assistente de manègiu, siat in sa pràtica, siat in sa teoria.

Pro chie ddos faghides is cursos?

Is cursos sunt abertos a chie si siat: òmines, fèminas, sanos, malàidos, mannos e piticos. S’ùnicu lìmite est s’edade chi non devet èssere mai prus bassa de 6 annos.

Cando ses divènnida amantiosa de custu animale e ite cheret nàrrere pro tue a traballare cun is caddos?

Sa passione pro custu animale est nàschida cando fia pitica. Apo semper bisadu de tènnere unu caddu e de traballare in custu ambiente oe, gràtzias a pobiddu miu custu bisu s’est realizadu. Pro custu m’intendo cuntenta e soddisfada!

Tenes calicunu àteru bisu chi dias a realizare?

Eja. Dia a bòlere abèrrere su tzentru meu a s’ipoterapia e a s’abilitatzione de is vìtimas de su coma e de is intzidentes istradales. Dia a chèrrere abèrrere finas una posada pro donare a papare a is istràngios, ma sa cosa chi bògio de prus est cussu de traballare cun is presoneris de su Càrtzere de Lanusè pro ddos fàghere torrare a una vida normale e onesta. Pro finire dia a bòlere fàghere una fatoria didàtica pro fàghere connòschere a is pipios de is iscolas is animales, massimamente is caddos.

At binchidu sos duos miliones de bisualissassiones su video pubbricadu supra sos canales social uffitziales de ExpoItalia e dedicadu a sos Zigantes de Mont’e Prama, interpretes de sa partetzipassione italiana a s’Expo 2025 de Osaka. Unu sutzessu chi cunfirmat s’interessu internatzionale mannu po custos istravanados testimonzos de s’antiga tzivilidade nuragica.

Sas istatuas, presentes in Giappone cun battoro copias in 3D, in mesu de sas cales sas conas Efis e Gherreri, che sunt bistadas leadas a Osaka gratzias a s’interessamentu de sa Fundatzione Mont’e Prama, chi at curadu donzi partigulare de su disignu apparadu. “ Unu elementu chi testimonzat s’attentzione internatzionale manna po custa importante testimonia de s’istoria”, at nadu Mario Vattani,cummissariu istravanadu po s’Expo.

Po Antony Muroni, presidente de sa Fundatzione Mont’e Prama, est unu risurtadu desampladu, fruttu de una cooperassione forte intre istitussiones e cultura. “Sos Zigantes sunt su coro chi toccheddat de un’esperientzia chi tzelebrat su faeddu intre passadu e tempus de oe”, at nadu. Muroni at puru ammentadu comente, cun dinari propriu, sa Fundatzione eppat assiguradu fintzas s’ispeditzione de sas pedras sonantes de Pinuccio Sciola, issas puru in mustra in Osaka e accasazzadas cun interessu mannu dae su pubbricu.

Sa partetzipassione de sa Fundatzione Mont’e Prama a s’Expo faghet parte de unu disignu de tres annos partidu in su mese de nadale de su 2024 in s’ambasciada italiana de Tokyo e finantziadu de su tottu dae sa Fundatzione de Sardigna. Su caminu culturale at andare a daenanti fintzas a su 2026, cun s’intentu ambitziosu meda de che leare sos Zigantes in d’una de sas pius de archida realtades museales  de Tokyo.

Galabera e partetzipassione ant marcadu fintzas s’abbenimentu accasazzadu in “Domo Sardigna”, in su mentres de sa serana dedicada a s’iscrocca e sas dittas de s’isula.

Attività realizzata col contributo della Regione Sardegna — IMPRENTAS 2024-2025. LR 22/2018, art. 22