No est unu chi timet a nàrrere su chi pensat Roberto Marino Marceddu, su sìndigu de Gàiru chi pro mèdiu de una lìtera iscrita su 3 de martzu 2013, nùmeru de protocollu 1103, pagas dies faghet at imbiadu sa rechesta de atzessu a is Atos de sa Provìntzia de s’Ogiastra, pro more de bìere e cales sunt istadas is ispesas fatas dae is Consigieris Provintziales e finas s’òpera issoro. Sa lìtera, indiritzada a su Segretàriu Generale, a su Presidente de sa Provìntzia Bruno Pilia, a is Responsàbiles de su Servìtziu Amministrativu e de su Servìtziu Finantziàriu, cunforma a su chi est iscritu in s’artìculu 3 de su D.L. 174/2012 in tema de afortiamentu de is controllos in matèria de Entes Locales, est unu cumbidu craru a sa Provìntzia a currispòndere, intro deghe dies, a su chi narat sa norma subranumenada, a tales chi bèngiat fatu unu averiguamentu a pitzu de is gastos de s’ente provintziale. Tocat a subènnere- at naradu su Sìndigu de Gàiru – ca sa publicatzione de is datos de is EE. LL. cun una populatzione prus manna de 15.000 abitantes (comente difatis est sa Provìntzia Ogiastra) est unu òbligu fissadu dae sa lege e duncas, sa Provìntzia diat a dèvere disciplinare, comente finas a immoe no at galu fatu, is modalidades de trasparèntzia e publitzidade de s’istadu patrimoniale de is titulares de is càrrigas pùblicas eletivas!”. Duncas, a in antis de totu benit sa “trasparèntzia”. At a èssere forsis pròpiu pro custa resone chi su primu tzitadinu de sa bidda de sa Badde de su Pardu, leende esempru dae su sìndigu de Parma Federico Pizzarotti, at detzisu de pònnere in Facebook s’istipèndiu suo de sìndigu, est a nàrrere 465 èuros a su mese.

Su bistire de sos Mamutzones: identidade e misteriu de sa Barbàgia

Su bistire de sos Mamutzones est unu de sos sìmbulos prus antigos e reconnoschìbiles de sa Sardigna de su connottu, unu bistire chi arregat seculos de istòria, ritos e signifficu. Ligadu a su carrasegare de Mamujada, in su coro de sa Barbàgia, est una de sas espressiones prus cadrias e misteriosas de sa cultura sarda.

Su bistire est fattu de pedde de berbeghe niedda, caratza de linna iscura e sonàzzos ghettados in sas palas. D’onzi elementu tenet unu balore simbòlicu pretzisu: sa pedde ammentat su ligàmene cun sa natura e su mundu pastorale, sa caratza mustrat sa cara àrcaica de s’òmine chi si trasformat in ispìritu, mentres chi sos sonàzzos batent, cun su ritmu fundudu insoro, una boghe antiga chi sonat in sos carruzzos de sa bidda.

Su pesu de su costumene podet passare sos 30 kilos, pro neghe de sos sonàzzos mannos de brunzu fìssados in d’una istrutura de coriu. Si lu pònnere recherret fortza fisica, ma fintzas cuntzentratzione e rispetu pro su connottu. Su movimentu de sos Mamutzones est lentu e cadentzadu, acumpanzadu dae sos Issohadores, friguras bestidas de biancu e ruju chi los ghìant e los inghìriant in sa protzessione.

S’orìgine de custa mascara est cuada dae su misteriu. Carchi istudiosu dda ligat a ritos de fertilitade o de passàgiu intre sas istajones, àteros a tzerimònias de amparu e purificatzione. In donzi casu, su bistire de sos Mamutzones sighit a rapresentare una forma de memòria coletiva, unu connottu bivu chi aunid sa comunidade e affaschinat bisitadores dae totu su mundu.

Oe su bistire est custòidu e tramandadu cun orgòlliu, sìmbulu de identidade, resistèntzia e apartenèntzia. Si lu pònnere no est unu gestu folclorìsticu simple, ma un’atu de continuitade cun su tempus coladu, una manera pro ammentare chi sa Sardigna prus autèntica bivet ancora, in su sonu de sos sonàzzos e in su passu lentu de sos Mamutzones in soro.

“Attività realizzata con il contributo della Regione Sardegna – IMPRENTAS 2024- 2025.LR22/2018, art.22”