No est unu chi timet a nàrrere su chi pensat Roberto Marino Marceddu, su sìndigu de Gàiru chi pro mèdiu de una lìtera iscrita su 3 de martzu 2013, nùmeru de protocollu 1103, pagas dies faghet at imbiadu sa rechesta de atzessu a is Atos de sa Provìntzia de s’Ogiastra, pro more de bìere e cales sunt istadas is ispesas fatas dae is Consigieris Provintziales e finas s’òpera issoro. Sa lìtera, indiritzada a su Segretàriu Generale, a su Presidente de sa Provìntzia Bruno Pilia, a is Responsàbiles de su Servìtziu Amministrativu e de su Servìtziu Finantziàriu, cunforma a su chi est iscritu in s’artìculu 3 de su D.L. 174/2012 in tema de afortiamentu de is controllos in matèria de Entes Locales, est unu cumbidu craru a sa Provìntzia a currispòndere, intro deghe dies, a su chi narat sa norma subranumenada, a tales chi bèngiat fatu unu averiguamentu a pitzu de is gastos de s’ente provintziale. Tocat a subènnere- at naradu su Sìndigu de Gàiru – ca sa publicatzione de is datos de is EE. LL. cun una populatzione prus manna de 15.000 abitantes (comente difatis est sa Provìntzia Ogiastra) est unu òbligu fissadu dae sa lege e duncas, sa Provìntzia diat a dèvere disciplinare, comente finas a immoe no at galu fatu, is modalidades de trasparèntzia e publitzidade de s’istadu patrimoniale de is titulares de is càrrigas pùblicas eletivas!”. Duncas, a in antis de totu benit sa “trasparèntzia”. At a èssere forsis pròpiu pro custa resone chi su primu tzitadinu de sa bidda de sa Badde de su Pardu, leende esempru dae su sìndigu de Parma Federico Pizzarotti, at detzisu de pònnere in Facebook s’istipèndiu suo de sìndigu, est a nàrrere 465 èuros a su mese.

A s’iscoberta de su logu archeològicu prus bellu de Tortolie

Su logu archeològicu de S’Ortali ’e su Monti, postu in s’iscrocca de Tortolie, in Ozzastra, est unu de sos cumplessos preistòricos e protostòricos prus importantes e mènzus cunservados de sa Sardigna. Postu intre duos rilievos a pagos chilòmetros dae su mare, in sa carrela chi che leat a sa plaja de Orrì, su logu apparat unu viazzu raru in mesu a millènnios de istòria, arregande testimoniàntzias chi partint dae su Neolìticu e arribant a s’edade de su Brunzu.

Inoghe si podet ammirare una domus de janas chi benit dae su Neolìticu reghente, iscavada in sa roca e destinada a s’interru cumone, duos menhir abbarrados chi faghent pensare a s’antiga presentzia de un’alliniamentu megalìticu e unu tzìrculu de pedra de casi 12 metros de diàmetru, ligadu a ritos o pràticas de comunidade de s’edade de su Ramene.

De importu particulare est sa tumba de sos Zigantes, architetura funerària tipica de sa tziviltade nuràgica, cun unu passaditzu longu de interru, incornissadu dae s’esedra, chi contat sas usàntzias antigas ligadas a su cultu de sos mortos. Su coro de su cumplessu est però su nuraghe S’Ortali ’e su Monti, una istruttura manna de pedra fraigada forzis in su 1500 a.C., formada dae unu bastione tzentrale e dae unu bastione elliticu cun turres a costazzos, un’òpera chi testimonzat sas capatzidades de fraigu e organizatzione de sos nuràgicos.

In giru a su nuraghe s’istèndiant sa bidda e zuras de tribagliu diferentes, intre de sas cales bi fuint logos de manizu e mescamente, silos pro sa cunservatzione de sos tzereales, elementos chi mustrant s’importu de sa lauranza in sa vida de donzi die de sas comunidades de cussa edade. Bìsitare S’Ortali ’e su Monti cheret nàrrere a s’infùndere in d’una bista ancora intrea, in ue sa presentzia de s’òmine antigu faeddat cun sa natura a inghìriu e apparat unu cuadru claru de comente sas populatziones preistòricas isseberaiant e modellaiant sos logos in ue bìvere.

“Attività realizzata con il contributo della Regione Sardegna – IMPRENTAS 2024- 2025.LR22/2018, art.22”