At a èssere presentadu sàbadu 19 de ghennàrgiu 2013 in Irbono su libru “Su Carronovali. Chirca subra de su carnovale antigu de Irbono”, òpera chi est su resurtadu de una indaga fata dae su Sòtziu Culturale S’imbentu in collaboratzione cun sa Biblioteca Comunale “Giaunni Usai”. Gràtzias a unu traballu de chirca e de iscumbata, su libru bogat a campu totu is ritos de su carrasegare, torrende a costruire is tzerimoniales e is carotes tìpicos de sa traditzione irbonesa. S’Ursu, sa Filongiana, su Sonaxau, s’Orruinosu e finas su Maimone, torrant a nàschere in is primos follos de su libru, gràtzias a is testimonias de is betzos chi ant bìvidu in is annos chi su carrasegare beniat galu festadu a sa manera antiga. Sa segunda parte de su libru, imbetzes, allegat mestamente de su significadu e de su simbulismu de sa festa, sestende unu legàmene cun is àteras manifestatziones carnevalescas sardas e non solu. A sa presentada ant a leare parte, in prus de is responsàbiles de su Sòciu S’imbentu, peri su Sìndigu e s’Assessore de sa Cultura de Irbono, su Presidente de sa Provìntzia de s’Ogiastra e, comente relatores, s’iscritore Giùliu Cèsari Mameli e su professore Gianfrancu Brandas. Su libru est istadu fatu cun su contributu de s’Assessoradu de sa Pùblica Istrutzione, Cultura e Isport de sa Provìntzia de s’Ogisatra (Lege Regionale 26/1997) e de sa Comuna de Irbono.

Smartphone e minores: sas indittaduras noas de sa Sotziedade Italiana de Pediatria e s’importu de un’ impreu sciente.

Sa “Sotziedade Italiana de Pediatria” at ispainadu racumandatziones noas subra s’impreu de sos dispositivos digitales dae parte de sos minores, presentendelas in Senadu in su mentres de sos Istados Generales de sa Pediatria.

Sas indittaduras imbidant a cansiare s’intrada chentza controllu a Internet in antis de sos 13 annos, a differrere s’impreu de su smartphone personale a su mancu fintzas a custa edade e a allonghiare s'impreu de sos social media, fintzas a sos 18 annos, in ube sa leze nde permitat s’impreu a comintzare dae sos 13.

Segundu sos espertos, un’amigantzia meda precosa cun smartphone, tablet, videojogos e prataformas social esponnent sos pitzinnos a arriscos mannos, derettu e in tempus longu. Intre sos perìgulos printzipales bi sunt tzitados s’atzessu chenza cuntrollu a cuntenutos malos, sa possibilidade de isvilupare cumportamentos imbistos e s’efetu subra s’isvilupu mentale, emotivu e relatzionale.

S’infàntzia e s’adulescèntzia sunt mamentos in ue su cherbeddu est ancora in prenu cambiamentu e un’impreu digitale intensu podet cotulare cun protzessos de fundamentu comente s’atentzione, sa capatzidade de cumprendere, s’autoregolatzione emotiva. Sas racumandatziones non si alindant a su tema de s’edade. Imbidant puru a ischìvare s’impreu de sos dispositivos in su mentres de sos bustos e in antis de andare a dromire, mamentos de sa die chi devent èssere dedicados a sas relatziones familiares, a su pasu e a sa regulatzione fisiològicas.

Si cussizat de faghere atividades a s’abertu, isport, letura e giogu creativu, istrumentos de fundamentu pro accotzare unu isvilupu ecchilibradu e pro cuntrastare sa assediosidade ligada a s’abbusu de ischermos.

S’annoamentu mustrat comente s’efetu de sos istrumentos digitales subra sa crèschida de sos minores siat oramai unu tema tzentrale in sa chirca iscientìfica, ispainande sa netzessidade de lìnias de ghia craras pro famìllias, iscolas e operadores sanitàrios.

“Attività realizzata con il contributo della Regione Sardegna – IMPRENTAS 2024- 2025.LR22/2018, art.22”