Ussassa aberit is ghennas a una de is sagras de s’atòngiu tra is prus famadas e isetadas de sa provìntzia: sa sagra de sa mela. Duas dies de festa e de eventos ant a tzelebrare su frutu pro etzellèntzias, a metade de caminu tra sabore, traditzione e arte. Postu in mesu a is Tacus de s’Ogiastra, sa Comuna de Ussassa  in paris cun s’Assòtziu de sa Proloco, semper faineri e operosu, peri pro ocannu ant a acollire totus cussos chi tenent su disìgiu de si passare una fine de chida diversu, tra su discansu e su birde de sa natura. Su 27 e su 28 de su mese de ladàmene is abitantes de Ussassa bos ant a fàghere connòschere s’ospitalidade issoro faghende∙bos tastare unas de is diferentes castas de mela ussassesa e is produtos de sa coghina tìpica de su bidda.  Ddoe at a èssere unu tretu finas pro s’artisania e pro s’arte cun mustras collocadas in is logos printzipales de sa bidda chi ant a permìtere de connòschere s’abilesa de is mastros e de is artisanos de Ussassa. A abbivare is seradas ddoe ant a èssere grupos musicales sardos e animatores espertos de ispàssiu e de intratenimentu pro is pipios  Una mela a sa die nche bogat s’infadu dae mesu: ddu narat sa Comuna de Ussassa!

Carbònia, su Museo de su Carbone: unu viazu in sos tempos de sa memòria de su Sulcis de sas minas.

In su corizone de Carbònia, a intro de sa ‘idditzola de de Serbariu, b’at a dies de oe unu de sos museos pius de importu de sa Sardigna. Est su Museo de su Carbone, chi est dedicadu a s’istoria de sas minas. Est unu logu chi nos contat non solu s’istoria de cussu logu, ma fintzas sa vida de òmines e fèminas chi po annos e annos ant triballiadu in cussas minas.

Serbariu, inube si triballiaiat dae su 1937 a su 1964, fuit comente una funtana de abba semper bundante, inube sa zente si nche catzaiat su sìdiu de su tribàlliu. Est cussu su logu chi at batidu dinare meda a sa zona, ma puru energia manna a totu s’Itàlia. Su carbone de cussas minas, infatis, daiat tribàlliu a sas fàbricas, a sas tzentrales e a sas ferrovias, diveninde motore de modernizatzione industriale de totu sa natzione nostra.

Addaghi ant serradu sas minas, cussos logos pariat chi nos nche los depimus ismentigare, ca pariat chi non b’aperat abbarradu pius nudda. Invetze, b’ant fatu unu prozetu de recùperu e de valorizatzione manna, dande vida noa a totu cussos logos, chi sunt divènnidos unu museo chi, ancora a dies de oe, betat a pare sa memòria istòrica, sa didatica e sa capatzidade de divulgatzione.

Po chie andat a bìere custu museo, b’at paritzos zassos de visitare. B’est sa lampisteria, chi est su logu inube b’at una mostra chi est aberta totu s’annu e chi nos contat s’istòria de su carbone, de sa mina e de sos caragolos suos,ma puru de sa ‘idda de Carbònia, nàschida in su 1938 po retzire sas famìlias de sos triballiantes. Incue b’at unu muntone de làmpanas antigas chi si impreaiant in sas minas, ma b’at fintzas trastes e documentos, filmigheddos de sos tempos de tando fatos a sos triballiantes e puru intervistas fatas addaghi sa mina fuit zai serrada.

B’at puru fotografias meda de una bellesa rara. In custos caragolos e percolos chi nos permitint de atraessare sa mina, si podent bìere totu sos logos chi cada die sos minadores pupulaiant addaghi andaiant a triballiare. In sa sala Argani bi sunt poi totu sas màchinas chi permitiant su tribàlliu a tempos de tando.

Attività realizzata col contributo della Regione Sardegna — IMPRENTAS 2024-2025. LR 22/2018, art. 22