Ussassa aberit is ghennas a una de is sagras de s’atòngiu tra is prus famadas e isetadas de sa provìntzia: sa sagra de sa mela. Duas dies de festa e de eventos ant a tzelebrare su frutu pro etzellèntzias, a metade de caminu tra sabore, traditzione e arte. Postu in mesu a is Tacus de s’Ogiastra, sa Comuna de Ussassa  in paris cun s’Assòtziu de sa Proloco, semper faineri e operosu, peri pro ocannu ant a acollire totus cussos chi tenent su disìgiu de si passare una fine de chida diversu, tra su discansu e su birde de sa natura. Su 27 e su 28 de su mese de ladàmene is abitantes de Ussassa bos ant a fàghere connòschere s’ospitalidade issoro faghende∙bos tastare unas de is diferentes castas de mela ussassesa e is produtos de sa coghina tìpica de su bidda.  Ddoe at a èssere unu tretu finas pro s’artisania e pro s’arte cun mustras collocadas in is logos printzipales de sa bidda chi ant a permìtere de connòschere s’abilesa de is mastros e de is artisanos de Ussassa. A abbivare is seradas ddoe ant a èssere grupos musicales sardos e animatores espertos de ispàssiu e de intratenimentu pro is pipios  Una mela a sa die nche bogat s’infadu dae mesu: ddu narat sa Comuna de Ussassa!

Garibaldi in Caprera: su coro sardu de s’Eroe de sos Duos Mundos.

Zuseppe Garibaldi, connoschidu comente s’Eroe de so Duos Mundos, est bistadu un’omine chi at rugadu paeses e terras firmas in d’una sumana in sa cale biazare fuit un’impresa tosta, fatta de naves a bela, caminos longos e iscroccas a s’ispissu inimigas.

At cumbattadu battallas sumanales in Sud America e in Europa, at ghiadu revolussiones, e su nomene suo at intronadu in tottu su mundu comente cona de libertade e corazu. Eppuru, pustis de una vida  bivida semper in assione, at seperadu de si ritirare in d’unu logu attesu e mudu, s’isula de Caprera, in Sardigna.

Unu seperu chi diat podere apparrere aggiocante, po un’omine abesadu a sos cramores de s’istoria. E imbetzes, cussa terra abria e agreste fuit po Garibaldi unu furriadorzu de s’anima, un’angulu de su Mediterraneu inube podere bivere in armudiu cun sa nadura, tribagliare sa terra e accattare sa paghe. Ma pro itte propriu in Caprera? Itte aiat corpadu in manera gai funguda un’omine comente a issu e l’ispinghere a bi ponnere raighinas?

Pustis de sas suas abbenturas americanas e unu pagu de tempus passadu in Nizza, tzittade in sa cale fit naschidu, Garibaldi si fuit imbarcadu supra unu bastimentu pitticcu giammadu “Iscumbattadore”, navigande in su Mediterraneu. E d’est bistadu propriu in su mentres de unu de custos biazos chi, po more de sas currentes e de sos bentos, fuit arribadu po casu in sas Buccas de Bonifacio. Inoghe aiat acciappidu amparu in su ballumene de isulas de sa Madalena, e d’est bistadu in cuss’occasione chi aiat bidu po sa prima borta Caprera. Un’addobiu fortzis abbennidu po casu, ma chi si fuit revertidu in amore a prima bista.

Fuit su 1856 cando, cun sos acchittos accuccurados e un’eredidade pitticca, aiat comporadu una parte de s’isula. Carchi amigu li aiat indittadu logos pius de grandesa, comente Cabu Testa o su Gulfu de Arzachena, ma Garibaldi no aiat tentu dudas: cheriat Caprera. Fuit incumintzadu gai su fraigu de sa domo coloniale sua, oe revertida in su Museu Naztionale Zuseppe Garibaldi, e aiat apporridu una vida fatta de laurantza, pesadura, iscrittura e reflessione.

Attività realizzata col contributo della Regione Sardegna — IMPRENTAS 2024-2025. LR 22/2018, art. 22