Pompiare e fotografare sa pedra cun una mirada particulare pro contare sa vida de is crastos: custu est su significadu de su libru de Benito Urgu intituladu  “Facce Toste”. Su traballu est istadu presentadu su primu de làmpadas in is Giardinos Nascar in Santa Maria Navarresa. Caras de giùighes, caras alligras, caras tristas, bidas cun is ogros de Benito Urgu in is pedras antropomòrfas isceberadas e seletzionadas cun sa sensibilidade de su poeta, cun sa comitzidade de su palliatzu e cun sa mìmica de s’atore. Crastos contados cun s’ànima de Benito Urgu: “Apo bidu finas a sa cara mia isculpida in una pedra, ma si nch’est abarrada petzi un’iscuta e posca, apenas est cambiada sa lughe, est iscumparta. Est bellu a bìdere is pitzinnos chi a pustis de àere bidu is fotos, chircant una cara peri in is pedras chi apetigant cando caminant.”

Sa publicatzione de “Facce Toste”, presentadu finas in sa Galleria de Milanu, est pro Benito Urgu s’ùrtimu traballu chi faghet parte de unu percursu artìsticu chi durat dae prus de 55 annos. Percursu chi est incumentzadu cando s’atòre còmicu aristanesu teniat 17 annos ebbia. Dae su tendone de unu tzircu a sa televisione, dae is pratzas de is biddas a is dibatas cun is istudiantes de s’Universidade, su camminu suo est istadu e sighit a èssere prenu de satisfatziones e de bonos resurtados.

A 71 annos Benito Urgu est prontu pro esperièntzias culturales noas, commente s’òpera “Mari e Monti”, unu libru de fotos dedicadu galu a sa pedra (ossidiana), chi at a bessire luego, cun prus de chimbe mìgia iscatos fotogràficos. “Facce Toste”, a pustis de sa presentada in Santa Maria, at a èssere presentadu in is dies imbenientes finas in àteras bìndighi biddas sardas in ue sa pedra at tentu e tenet galu unu importu mannu.

Un’Atrante pro cartografare e amparare sos nuraghes in Sardigna

Si comintzat dae una prima rilevatzione de prus de 10 mìzza monumentos e si at arribare a una cartografia pro connòschere, amparare e balorizare sos sìmbulos prus antigos de sa Sardigna. Custu est s’intentu de s’assòtziu “Sa Sardigna cara a s’UNESCO”, chi at aviadu sa realizatzione de s’“Atrante de sos monumentos de sa tziviltade nuràgica”. S’initziativa est nàschida dae sa collaboratzione cun s’Universidade de Casteddu intre su progetu
“Return”, finantziadu dae su PNRR, chi at battidu a sa creatzione de su geoportale “NuragicReturn – a banda de unu Atrante de sa Sardigna Nuràgica”.

Su portale recollit e integrat datos chi benint dae divressas issias, apparande una bisura agiornada de sos logos nuràgicos e de sas cunditziones de arriscu ligadas a fenòmenos naturales comente alluviones, instabilidade de su solu, terremotos e degradu ambientale. Si tratat de una sintesi noa, chi pro sa prima borta armonizat sas cartografias esistentes e torrat a dare unu cuadru generale de prus de deghe mìzzas logos: in totale sunt bistados
signalados 10.387 monumentos ispartidos in 9.410 localidades.

Mancari non si siat ancora fata una ischedatura sistemàtica e una balidazione iscientìfica cumpleta, sos promotores ispìegant chi s’intentu est de fraigare una “domo comune de sos connoschimentos”: unu mezzu cumpartzidu pro favoressere su controllu e sa tzertificatzione de sos datos, ma fintzas pro ordimizzare s’amparu e sa balorizatzione de sos nuraghes, patrimòniu ùnicu de sa Sardigna e de su Mediterràneu.

Cun s’Atrante, sa Sardigna faghet unu passu detzìsivu cara a su reconnoschimentu de sos logos nuràgicos comente Patrimòniu de s’Umanidade UNESCO, unu intentu chi passat dae su connoschimentu, sa collaboratzione e s’amparu ativu de un’eredidade millenària. In medas ispetant cun curiosidade e interèssiu sa realizatzione de custu progetu, chi at a tènnere un’importu mannu fintzas in sas iscolas.

“Attività realizzata con il contributo della Regione Sardegna – IMPRENTAS 2024- 2025.LR22/2018, art.22”