Pompiare e fotografare sa pedra cun una mirada particulare pro contare sa vida de is crastos: custu est su significadu de su libru de Benito Urgu intituladu  “Facce Toste”. Su traballu est istadu presentadu su primu de làmpadas in is Giardinos Nascar in Santa Maria Navarresa. Caras de giùighes, caras alligras, caras tristas, bidas cun is ogros de Benito Urgu in is pedras antropomòrfas isceberadas e seletzionadas cun sa sensibilidade de su poeta, cun sa comitzidade de su palliatzu e cun sa mìmica de s’atore. Crastos contados cun s’ànima de Benito Urgu: “Apo bidu finas a sa cara mia isculpida in una pedra, ma si nch’est abarrada petzi un’iscuta e posca, apenas est cambiada sa lughe, est iscumparta. Est bellu a bìdere is pitzinnos chi a pustis de àere bidu is fotos, chircant una cara peri in is pedras chi apetigant cando caminant.”

Sa publicatzione de “Facce Toste”, presentadu finas in sa Galleria de Milanu, est pro Benito Urgu s’ùrtimu traballu chi faghet parte de unu percursu artìsticu chi durat dae prus de 55 annos. Percursu chi est incumentzadu cando s’atòre còmicu aristanesu teniat 17 annos ebbia. Dae su tendone de unu tzircu a sa televisione, dae is pratzas de is biddas a is dibatas cun is istudiantes de s’Universidade, su camminu suo est istadu e sighit a èssere prenu de satisfatziones e de bonos resurtados.

A 71 annos Benito Urgu est prontu pro esperièntzias culturales noas, commente s’òpera “Mari e Monti”, unu libru de fotos dedicadu galu a sa pedra (ossidiana), chi at a bessire luego, cun prus de chimbe mìgia iscatos fotogràficos. “Facce Toste”, a pustis de sa presentada in Santa Maria, at a èssere presentadu in is dies imbenientes finas in àteras bìndighi biddas sardas in ue sa pedra at tentu e tenet galu unu importu mannu.

A s’iscoberta de su logu archeològicu prus bellu de Tortolie

Su logu archeològicu de S’Ortali ’e su Monti, postu in s’iscrocca de Tortolie, in Ozzastra, est unu de sos cumplessos preistòricos e protostòricos prus importantes e mènzus cunservados de sa Sardigna. Postu intre duos rilievos a pagos chilòmetros dae su mare, in sa carrela chi che leat a sa plaja de Orrì, su logu apparat unu viazzu raru in mesu a millènnios de istòria, arregande testimoniàntzias chi partint dae su Neolìticu e arribant a s’edade de su Brunzu.

Inoghe si podet ammirare una domus de janas chi benit dae su Neolìticu reghente, iscavada in sa roca e destinada a s’interru cumone, duos menhir abbarrados chi faghent pensare a s’antiga presentzia de un’alliniamentu megalìticu e unu tzìrculu de pedra de casi 12 metros de diàmetru, ligadu a ritos o pràticas de comunidade de s’edade de su Ramene.

De importu particulare est sa tumba de sos Zigantes, architetura funerària tipica de sa tziviltade nuràgica, cun unu passaditzu longu de interru, incornissadu dae s’esedra, chi contat sas usàntzias antigas ligadas a su cultu de sos mortos. Su coro de su cumplessu est però su nuraghe S’Ortali ’e su Monti, una istruttura manna de pedra fraigada forzis in su 1500 a.C., formada dae unu bastione tzentrale e dae unu bastione elliticu cun turres a costazzos, un’òpera chi testimonzat sas capatzidades de fraigu e organizatzione de sos nuràgicos.

In giru a su nuraghe s’istèndiant sa bidda e zuras de tribagliu diferentes, intre de sas cales bi fuint logos de manizu e mescamente, silos pro sa cunservatzione de sos tzereales, elementos chi mustrant s’importu de sa lauranza in sa vida de donzi die de sas comunidades de cussa edade. Bìsitare S’Ortali ’e su Monti cheret nàrrere a s’infùndere in d’una bista ancora intrea, in ue sa presentzia de s’òmine antigu faeddat cun sa natura a inghìriu e apparat unu cuadru claru de comente sas populatziones preistòricas isseberaiant e modellaiant sos logos in ue bìvere.

“Attività realizzata con il contributo della Regione Sardegna – IMPRENTAS 2024- 2025.LR22/2018, art.22”