«In una situatzione ordinària no andat bene a pònnere in pùblicu tzertas esperièntzias e difatis no ddu dia àere mai fatu. Oe imbetzes, su de m’abbarrae a sa muda mi diat fàghere intèndere responsàbile s’incasu custa pràtica deperet divenire sa norma». Est cun custa premissa importante chi Giulia Lai, abogada de Cuartu, at postu a craru is riflessione sua a pitzu de is cunsighèntzias chi diat pòdere tènnere una giustìtzia amministrada in lìnea.
«Sunt coladas unas cantas dies dae sa prima esperièntzia cun su “protzessu a distàntzia”, si trataiat de una modalidade chi apo acunsentidu essende una càusa apretosa. Difatis sa matessi càusa tenet a ogetu interessos e deritos uguales a is chi oe legìtimant s’aplicatzione de custas mesuras – iscriet s’abogada – est istadu lègiu meda».
S’udièntzia chi si diat èssere dèpida fàghere in su tribunale de Bergamo, teniat a ogetu su trasferimentu de unu traballadore portadore de handicap ex lege 104, dae sa Lombardia a sa Sardigna. «S’assistidu meu s’agataiat a testu dae ue fia eo – sighit Giulia Lai – in domo sua, e non podia comunicare cun issu comente dia àere pòdidu fàghere in su dibatimentu: mancari pedinde a su giùighe 5 minutos pro allegare a sa sola cun issu pro segudare in custu modu un’acòrdiu cun sa contraparte. No est istadu possìbile fàghere nudda de totu custu».
«Sa contraparte est abbarrada sena sa presèntzia de s’assistida sua pro belle totu su dibatimentu pro ite sa connessione no fiat bastante forte pro poderare totu cussas persones in vìdeu. Duncas ,in s’àteru còigiu de tempus chi abbarraiat, s’udièntzia est andada a in antis cun sa contraparte chi allegaiat a boghe arta pro more chi poderet rispòndere a is dimandas de su Giùighe».
Un’aspetu fundamentale a pitzu su cale s’est firmada s’abogada Lai est cussu chi interessat s’achirimentu de is depositziones de is testimòngios: «Su Giùighe nos at preannùntziadu chi su protzessu, mancari cunsideradu apretosu, francu is provedimentos provisòrios assuntos foras de udièntzia, at a pòdere sighire solu a pustis de mese de argiolas pro ite, comente est giustu, no at a pòdere assùmere is testimoniàntzia in lìnia, no essende possìbile a si nde segurare de sa presèntzia de àteros sugetos a s’internu de s’aposentu e tando possìbiles meletzos o impòsitos».
S’abogada concruit su resonu suo espressende pessamentu mannu pro su benente de una giustìtzia chi bèngiat amministrada in custu modu: «In custu cuadru, peri si siant coladas diversas dies dae s’udièntzia, m’intendo nerviosa, impotente, pagu satisfata. Cumbìnchere unu Giùighe de sa fundadesa de is dimandas tuas non si podet fàghere cun unu vìdeu in ue si bidet sa cara ebbia sena sa possibilidade de ammustrare documentos ,e cun un’àudiu chi andat e benit. So iscorada pro sa limitatzione a sa funtzione sotziale chi apo assùmidu ma so fintzas apensamentada meda pro is sortes de sa Giustìtzia o a su mancu de cussu pagu chi nd’abarrat».