Su Presidente de su Cunsìgiu, Giuseppe Conte, prus de una chida a oe at allargadu a totu su territòriu natzionale is medidas restritivas chi fiant giai istadas aplicadas in sa Regione Lombardia e in is àteras provìntzias de su Nord Itàlia prus corfidas dae s’epidemia a de su Covid-19.

Su presidente de su cunsìgiu at postu sa firma a su decretu su sero de su 9 de martzu, su provedimentu est intradu in vigèntzia sa die sighente at a bàlere finas a su 3 de abrile.

Custu su chi totus sos tzitadinos depent fàghere pro evitare s’ispàinu de sa pesta:

essire dae domo solu pro motivu de traballu, de salude o de netzessidade, custos bisòngios tocat a ddos atestare cun su follu de s’autodecraratzione chi si podet iscarrigare dae sa rete ìnternet o at a pòdere èssere donada dae is fortzas de politzia a su momentu de su controllu. Si si faghet una decraratzione frassa si cumitit unu reatu.

Evitare de s’atobiare cun medas persones in is logos pùblicos o abertos a su pùblicu. In prus si racumandat a totus is betzos o malàidos de patologias crònicas, est a nàrrere chi sufrint de immunudepressione cungènita o achirida, de fàghere a mancu de essire dae domo, francu pro netzessidades urgentes.

Si racumandat a totus de s’ispostare solu si est netzessàriu a beru. A is sugetos cun sintomatologia de infetzione respiratòria e calentura (prus arta de 37,5° C) si racumandadu de s’abarrare in domo, de non tènnere cuntatu cun àtera gente e de mutire su dotore de famìlia.

Totus is chi a cumentzare dae is batòrdighi dies prima de sa data de publicatzione de su Dpcm de s’8 martzu, siant intrados in Itàlia a pustis de èssere istados in zonas a arriscu epidemiològicu, ddu depent fàghere a ischire a su Dipartimentu de preventzione de s’azienda sanitària cumpetente pro territòriu, e fintzas a su dotore de famìlia.

Is persones postas dae su Dipartimentu de preventzione de sa Asl suta bardiamentu sanitàriu e isulamentu fidutziàriu depent abbarrare isulados pro batòrdighi dies, contende dae s’ùrtima essida.

Non depent tènnere nisciunu cuntatu sotziale, non depent cambiare allògiu e non depent biagiare. In prus tenent s’òbrigu de si fàghere agatare dae is autoridades adetas a su controllu in cada momentu de sa die.

Si sa persona suta bardiamentu mustrat is sìntomos de s’influèntzia depet avèrtere deretu su dutore de meighina generale; si depet pònnere sa mascaredda chirùrgica, depet abbarrare a largu de is àteros chi istant in domo cun issu; non depet essire dae s’aposentu suo e de depet poderare sa ghenna cungiada faghende girare s’àrea, in s’ora chi est isetende de nde ddu leare a s’ispidale, si est netzessàriu.

Un’iscuadra de viròlogos de s’Universidade de Casteddu ghiados dae Enzo Tramontano, dotzente de Microbiologia e virologia, est tra sos pagos grupos de chirca italianos motivados in unu de sos progetos de primore finantziados dae s’Unione Europea in su campu de su programma Horizon 2020, pro megiorare sa cumprensione de s’epidèmia de coronavirus, contribuire a una gestione clìnica prus profetosa de sos malàidos infetos e megiorare sa preparatzione e sa risposta a sos apretos de sanidade pùblica.

Su progetu in ue traballant sos chircadores de s’Ateneu sardu – paris cun sos collegas viròlogos de s’Ispidale Spallanzani e de s’Universidade Catòlica de Lovanio – at passadu sa seletzione pro atzèdere a su pianu finantziàriu complessivu de 10 milliones de èuros postu a disponimentu pro sustentare unos cantos progetos de chirca de arta cualificatzione in totu Europa.

EXSCALATE4CoV (E4C) – custu su nùmene de su progetu – est unu de sos pagos finantziados (tra sos 91 presentados) e est istadu elaboradu dae una retza internatzionale ghiada dae sa Dompè Farmaceutici SpA cun sa collaborazione de su CINECA e àteras trumas de chirca (in totale 18) italianos, belgas, polacos, ispagnolos, isvìtzeros, e tedescos. Su finantziamentu reconnotu a E4C est de belle 3 milliones de èuros.

“Pro nois est un’onore mannu su de nos aerent partetzipadu in custa retza de primore – at naradu su prof. Tramontano– Amus a pònnere a disponimentu totu s’esperièntzia e totu sa capatzidade nostra in su campu de s’isvilupu de meighinas antivirales pro pòdere segudare, cantu prus a lestru possìbile, unu resurtadu chi potzat contribuire a donare una risposta eficatze in unu momentu dìligu comente a custu”.

“So orgogliosa de sa resessida otenta dae su grupu de chircadoras, m’at a iscusare su professore Tramontano, in custu campu – cummentat Maria De su Zompo, Retore de s’Universidade de Casteddu referinde·si a su fatu chi si tratat de un’iscuadra belle totu de fèminas – Su bisu miu est cussu de unu mundu in ue sa chirca sientìfica siat avalorada e finantziada pro s’avantzamentu chi permitet a su connoschimentu, est a nàrrere semper, e non solu in ocasione de crisis sanitàrias, climàticas o de àteru gènere. Dia bòlere fintzas chi su respetu pro sos chircadores e sas chircadoras benneret reconnotu pro su traballu chi faghent ogna die in nùmene de unu progressu ligadu a sa connoschèntzia”.

In particulare, s’iscuadra de s’Universidade de Casteddu, dirìgida dae Enzo Tramontano, dotzente de Microbiologia e Virologia a su Dipartimentu de Sièntzias de sa Vida e de s’Ambiente, at a tènnere su còmpitu de istudiare su mecanismu de atzione de sas molèculas identificadas, indagare sos mecanismos de meighina-resistèntzia, identificare sos determinantes molecolares de sas interatziones intre sas molèculas e sos bersàllios virales e averguare s’efetu de sas molèculas identificadas in sos diversos Coronavirus, pro more de pòdere intervènnere non solu in s’epidèmia in cursu, ma pònnere a disponimentu de sa comunidade un’armamentàriu farmatzèuticu chi si potzat impreare fintzas unu incras.

E4C cheret impreare sas risursas de supercomputer pro istantargiare una prataforma pro s’isvilupu de fàrmacos noos (drug discovery) aplicada a s’emergèntzia sanitària atuale, partinde dae sas meighinas giai aprovadas o acanta de èsserent aprovadas finas a s’identificatzione de sustàntzias noas a atividade antivirale. Pro custu sunt istados interessados paritzos grupos de chirca europeos cun cumpetèntzias diversas comente cussas de càrculu bionformàtcu, de chìmica farmatzèutica, de biologia istruturale e de virologia.